CÚM MÙA CÓ THỂ GÂY NGUY HIỂM CHẾT NGƯỜI

Theo trung tâm kiểm soát và phòng chống bệnh tật thì mùa cúm này rất khốc liệt và đã lấy đi mạng sống của ít nhất 30 trẻ em trên nước Mỹ.

Mặc dù không thống kê số ca tử vong ở người lớn, trung tâm này đã ước tính rằng có 8,2% ca tử vong trong số này tính đến thời điểm ngày 13 tháng 1 này là do bệnh viêm phổi và cúm – tỉ lệ phần trăm này cao hơn so với mức bình thường là 1%.

Bên cạnh những số liệu thống kê đáng sợ đó, tổ chức y tế thế giới cũng ước tính bệnh dịch cảm cúm hằng năm gây ra khoảng 3-5 triệu ca bệnh nặng trên toàn thế giới và 290.000 đến 650.000 ca tử vong.

Sốt và đau nhức có thể khiến bạn cảm thấy thật tồi tệ, nhưng chúng không gây tử vong. Vậy chính xác là bằng cách nào mà nó có thể khiến nhiều người tử vong đến như vậy?

Tiến sĩ William Schaffner, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của Đại học Vanderbilt cho biết: “Cảm cúm và những biến chứng của nó tác động đến những người ở độ tuổi trên 65 không hề giống nhau”.

Ông cũng nói thêm: “Tuy nhiên, ở trẻ nhò và những người mắc bệnh như tim, bệnh phổi hay tiểu đường cũng dễ bị tử vong do cúm”. Có ba căn bệnh mà cơ thể người trưởng thành thường mắc phải:

Bệnh viêm phổi

Schaffner cho hay đây là một “quá trình kéo dài” và giải thích: “Trường hợp tử vong do bệnh cúm thông thường là do một người mắc bệnh cảm cúm, bị viêm xung quanh vùng ngực, và sau đó là mắc các biến chứng của bệnh viêm phổi”.

Viêm phổi là sự nhiễm trùng khiến các túi khí nhỏ trong phổi bị mưng mủ hoặc ứ đọng các chất lỏng. Mặc dù viêm phổi là con đường thường gặp gây tử vong nhưng cảm cúm gây tử vong còn do nhiều nguyên nhân ít phổ biến khác.

Nhiễm trùng huyết

Schaffner cho biết: “Nhiều triệu chứng xuất hiện toàn thân mà chúng ta mắc phải khi bị cúm như số, đau nhức, cảm giác kiệt sức- tất cả những triệu chứng trên đều là phản ứng của cơ thể với loại virut cúm”. Các triệu chứng mà chúng ta đang mắc phải là phản ứng gây sưng viêm của các “chiến binh” hệ miễn dịch mà cơ thể phát ra đến chống lại bất kì mầm bệnh nào.

Schaffner giải thích rằng căn bệnh cúm này kích thích phản ứng miễn dịch trong cơ thể của mỗi người nhưng đối với một số người, phản ứng tự nhiên trong cơ thể này có thể bị áp đảo bởi cúm. Phản ứng bị áp đảo bởi cúm này có thể xảy ra ở những người trẻ cường tráng và được gọi là cơn bão Cytokine. Schaffner giải thích “Cytokine là một loại protein được sản xuất trong quá trình phản ứng viêm của cơ thể- tạo ra một “cơn bão” trong cơ thể. Và cơn bão này có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết”.

Anh Kyler Baughman 21 tuổi là một ví dụ trong trường hợp này. Anh chết một cách bất ngờ vào tháng 12 tại bệnh viện Presbyterian UPMC ở Pittsburgh sau khi bị cúm. Baughman là một sinh viên đại học có 2 việc làm, anh thường đăng hình tập gym trên mạng xã hội. Theo báo cáo của bác sĩ pháp y hạt Allegheny, nguyên nhân tử vong là do cúm, sốc nhiễm khuẩn và suy đa cơ.

Đau tim

Theo nghiên cứu mới được công bố vào thứ tư trong tờ báo báo New England Journal of Medicine, nguy cơ đau tim tăng 6 lần trong 7 ngày đầu sau khi mắc cúm. Nghiên cứu này đã kiểm tra gần 20.000 ca cúm ở người Ontario trưởng thành trong độ tuổi từ 35 tuổi trở lên.

Tiến sĩ Jeff Kwong, tác giả chính của nghiên cứu và là một nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Y học Lâm sàng và sức khỏe cộng đồng Ontario cho biết: nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn đối với người lớn tuổi. Nhồi máu cơ tim sẽ xảy ra khi máu đưa về tim bị ngắt đột ngột, hiện tượng này được gọi là nhồi máu cơ tim cấp.

Kwong nói rằng vì một vài ngày trôi qua trong khoảng thời gian bắt đầu bệnh đến lúc đi xét nghiệm thì “khả năng mắc bệnh cao có thể là trong vòng 10 ngày đầu tiên hay hơn sau khi tiếp xúc với loại vi rút gây bệnh”.

Nghiên cứu xác định đã có 364 ca nhập viện vì nhồi máu cơ tim cấp trong số các ca mắc bệnh cúm được kiểm tra và cũng cho thấy khả năng mắc cúm B là cao hơn so với cúm A. “Để biết được sự khác biệt này có thực hay không chúng ta cần nghiên cứu thêm nhiều ca bệnh nữa”.

Mặc dù nghiên cứu mới này chưa xác định được nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim nhưng Kwong và đồng nghiệp của anh đã giả thuyết rằng bệnh truyền nhiễm có thể gây ra cơ chế sưng viêm, căng thẳng và co thắt mạch máu làm tăng huyết áp.

Mối đe dọa đối với trẻ em

Đa số trẻ em dưới 5 tuổi chết vì cảm cúm(99%) là ở các nước đang phát triển.

Trẻ em ở các nước phát triển không phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh cao như vậy nhưng họ vẫn có thể gặp nguy hiểm nếu mắc bệnh cảm cúm này. Tiến sĩ Flor M. Munoz, phó giáo sư về nhi khoa và các bệnh nhiễm trùng tại Đại học Y Baylor, cho biết kết quả nhiễm trùng huyết do cảm cúm có thể gây tử vong ở trẻ nhỏ.

Munoz cho hay “Nguy cơ mắc bệnh là khác khau đối với từng độ tuổi ở trẻ nhỏ”, và độ tuổi đáng lo lắng nhất là “trẻ sơ sinh 1 năm tuổi hay trẻ em dưới 5 tuổi”.

Munoz cho biết thêm: “Khác với người lớn, trẻ em không chỉ dễ mắc bệnh cúm mà còn dễ bị lây nhiễm”. Nhìn chung, trẻ em là đối tượng đầu tiên mắc bệnh khi đến mùa cúm, phần lớn là vì trẻ em đi học và vui chơi với các bạn ở trường- và lây truyền cảm cúm.

Ông cũng cho hay: “Trẻ em có thể khỏe mạnh lại hoàn toàn nhưng vẫn mắc phải một số vấn đề với cúm. Chích ngừa cúm không hề mang đến nhiều lợi ích cho trẻ em như người lớn”.

Munoz bổ sung thêm: Điều này là do “khả năng miễn dịch” của trẻ còn yếu. Hệ miễn dịch ở trẻ sơ sinh “vẫn đang phát triển và có những phản ứng khác nhau với những loại cúm mới”. Cơ thể trẻ nhỏ không có khả năng kháng cự như thiếu niên, thanh niên hay người lớn. Và người già cũng vậy. Đây là cách hoạt động bình thường của hệ miễn dịch.

Tuy nhiên, mối lo lắng của chúng ta là bất cứ khi nào trẻ em hay trẻ sơ sinh mắc phải các triệu chứng cảm cúm, bao gồm sốt, chúng sẽ có khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng khác trong cùng khoảng thời gian. Trẻ em ở độ tuổi trên có thể bị viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra chứ không nhất thiết là mắc phải các bệnh liên quan đếm cúm. Mọi người nên thận trọng hơn nữa.

Munoz cũng nói thêm: “Chắc chắn là chúng ta sẽ có khả năng mắc nhiễm trùng thứ phát. Nếu trẻ em bị mắc cúm, những khó chịu do cúm gây ra đối với mũi và họng khiến trẻ em dễ mắc phải các mầm bệnh khác dẫn đến nhiễm trùng như nhiễm trùng tai, bệnh viêm xoang hay viêm phổi”.

Nếu hệ miễn dịch ở cơ thể trẻ đang phải kháng cự với một loại cúm, sau đó lại phải kháng cự với thêm một loại cúm vi rút khác sẽ dẫn đến kết quả nhiễm trùng huyết ở trẻ. Đây là những trường hợp chúng ta nghe trên bản tin: những đứa trẻ đã từng khỏe mạnh bỗng nhiên bị bệnh trong vòng 1 hay 2 ngày và sau đó là chết vì một số biến chứng.

Nguyên nhân khác là gì? Mặc dù trẻ em và người lớn đều có những triệu chứng bệnh như nhau, nhưng một khi mắc bệnh, trẻ em dễ bị ói mửa và tiêu chảy. Tình trạng này có thể dẫn đến mất nước ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nó cũng có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ.

Cha mẹ cần biết những gì?

Ông Munoz cũng là một thành viên của Ủy ban về bệnh truyền nhiễm của Viện Hàn lâm nhi khoa Hoa Kỳ cho hay: “Chúng ta bị cúm mỗi năm, có 50 đến 100 ca tử vong của trẻ em do cúm. Đây là việc chúng ta cần xem xét kĩ lưỡng”.

Cha mẹ có thể ngăn ngừa cúm bằng việc đảm bảo là con cái mình đã được chích ngừa. Là mẹ, nếu có điều gì có thể làm được để bảo vệ con, tại sao lại không làm chứ?

Đây là loại vắc xin an toàn-việc bạn bị cúm sau khi tiêm ngừa là không đúng.

Lynnette Brammer, người đứng đầu nhóm giám sát dịch cúm gia cầm của CDC, đã bổ sung quan điểm của Munoz: “Chúng tôi muốn tiếp tục nhấn mạnh rằng cúm vẫn còn hoành hành, những ai chưa tiêm ngừa thì vẫn nên tiêm ngừa ngay. Chúng ta có thể đang ở mức báo động của cúm, sẽ không có gì là bất bình thường nếu cúm B xảy ra”.

Schaffner công nhận chích ngừa cúm mặc dù không thật sự hoàn hảo nhưng vẫn mang lại nhiều lợi ích cho chúng ta. Bệnh sẽ ít ảnh hưởng hơn nếu bạn đã tiêm ngừa trước đó. Dữ liệu cho chúng ta thấy rằng nếu được chích ngừa thì khả năng bị viêm phổi và thương vong sẽ thấp hơn.

Munoz cũng cho biết rằng nếu một đứa trẻ, đặc biệt là trẻ nhỏ bị bệnh thì cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ hoặc có thể đưa trẻ đến khám các thầy thuốc, những người có thể kê toa thuốc.

Brammer bổ sung thêm rằng trong các phương thuốc trị cúm, thuốc kháng vi rút trở thành thuốc phòng chống những hậu quả nghiêm trọng do cảm cúm gây ra. Mặt khác, trong khi đa số những người khỏe mạnh không cần được kê đơn thuốc chống vi rút, những “người có nguy cơ mắc bệnh cao, người già, trẻ em dưới 2 tuổi, phụ nữ mang thai và những người có vấn đề sức khỏe mãn tính” là những đối tượng sẽ được lợi từ việc sử dụng thuốc chống vi rút này.

Thuốc kháng vi rút được biết đến là loại thuốc tốt nhất khi bạn bị ốm. Các nghiên cứu cho thấy những loại thuốc này ít gây ra tác dụng phụ và có thể làm giảm các triệu chứng và giúp người bệnh mau khỏi trong vòng 1 đến 2 ngày.

Đây là một mùa cúm nguy hiểm và có thể gây ra một số thiệt hại. Chúng ta nên phòng ngừa và bảo vệ chính mình.

Yến Trần (Theo edition.cnn.com)