Bạn ước sao mình có thể học nhanh hơn?
Kể cả khi bạn học một ngoại ngữ mới, một nhạc cụ mới, chúng ta đều nhận thêm những lợi ích từ việc học gia tốc (Accelerated learning). Tuy vậy, vấn đề ở đây bạn chỉ có một khoảng thời gian hạn hẹp cho mỗi ngày. Chìa khóa để có được sự học gia tốc không chỉ đơn giản là tăng thêm giờ học, mà nằm ở việc tối ưu hóa hiệu suất học tập trong khoảng thời gian ban đầu của bạn.
Học gia tốc (Accelerated Learning hoặc suggestopedia, hoặc Superlearning): một phương pháp dạy và học thúc đẩy phát triển tâm lý tích cực trong truyền đạt và hỗ trợ trí nhớ.
Phép loại suy cái chậu nước (The bucket and water analogy)
Bạn đổ đầy nước vào một chậu nước, sẽ không có chuyện gì xảy ra cho đến khi nước bị trào ra khỏi cái chậu.
Nhưng trên thực tế, đây không phải cách thức não bộ chúng ta hoạt động. Hầu hết thông tin đi vào não bộ của chúng ta đều rơi rụng dần về sau. Thay vì nhìn nhận trí nhớ của bộ não như một chậu nước có thể chứa hết mọi thứ, chúng ta cần nhìn nhận não bộ đúng với bản chất của nó: một chậu nước bị rò rỉ.
Dường như phép so sánh ở trên có lẽ quá tiêu cực chăng? Điều đó hoàn toàn hợp lí. Trừ khi bạn sinh ra đã là một cá nhân có bộ não với trí nhớ siêu phàm, não bộ của con người không được thiết kế để ghi nhớ mọi thứ, thông tin, trải nghiệm chúng ta có trong đời.
Cách thức ghi nhớ 90% những gì bạn được học
Sự phát triển của mô hình Kim tự tháp học tập (Learning pyramiđ) trong những năm 1960 đã chỉ ra cách mà nhân loại đã học như thế nào.
Theo như bài nghiên cứu trình bày, loài người sẽ ghi nhớ:
5% những gì họ học được thông qua một bài diễn thuyết
10% những gì họ học được thông qua việc đọc văn bản
20% những gì họ học được thông qua hình ảnh âm thanh minh họa (phần mềm, đoạn phim)
30% những gì họ học được thông qua một buổi triển lãm
50% những gì họ học được thông qua tương tác trong thảo luận nhóm
75% những gì họ học được thông qua việc thực hành những gì họ học
90% những gì họ học được thông qua việc sử dụng ngay (hoặc dạy lại người khác)
Vậy còn chúng ta học như thế nào?
Sách vở, bài giảng trên lớp, đoạn phim – những phương pháp mà khiến 80-95% khối lượng thông tin chỉ đi vào một tai và rơi dần qua chiếc tai còn lại của chúng ta.
Điểm mấu chốt ở đây là thay vì việc bắt ép não bộ phải ghi nhớ thông tin qua những phương thức thụ động như vậy, chúng ta nên tập trung thời gian, năng lượng và nguồn lực vào những phương pháp mang tính chất thực hành hơn mà có thể mang lại hiệu quả lớn hơn trong khoảng thời gian ít hơn.
Điều đó có nghĩa rằng:
- Nếu bạn muốn học một ngoại ngữ mới, bạn nên tập trung nói chuyện với người bản địa và thu nhận ngay phản hồi (thay vì phần mềm ứng dụng điện thoại)
- Nếu bạn muốn giữ cho mình một cơ thể khỏe mạnh, hãy làm việc với một chuyên gia thể hình (thay vì xem bài hướng dẫn trên youtube)
- Nếu bạn muốn học một nhạc cụ mới, hãy tìm đến một giáo viên âm nhạc ở nơi bạn sống
Và điều đó sẽ dẫn tới vấn đề như sau…
Thời gian hay Tiền bạc?
Bao nhiêu lần bạn đã nghe một ai đó nói: “Tôi không có thời gian để làm điều X này…”
Thời gian là thứ công bằng nhất. Kể cả bạn là ai, bạn sống ở đâu, hoặc bạn theo đuổi sự hiệu quả đến nhường nào, luôn sẽ chỉ có 24 giờ trong một ngày. Mỗi một phút đều là độc nhất, và khi nó trôi qua, bạn không thể giành lại được, không giống như tiền bạc.
“Bạn có thể trì hoãn, nhưng thời gian thì không” – Benjamin Franklin
Nếu tất cả chúng ta đều có 24 giờ mỗi ngày, bạn sẽ giải thích cho sự thành công của những triệu phú trẻ tuổi mà cũng bắt đầu từ con số không, hoặc một sinh viên học toàn thời gian trong trường mới bắt đầu học có thể thành thạo một ngôn ngữ khác trong vòng hơn 3 tháng? Họ đã học được cách để tối ưu hóa hiệu suất (effectiveness) chứ không chỉ tính hiệu quả (efficiency).
Chú thích: tác giả sử dụng “how to maximize for effectiveness instead of only efficiency”, trong tiếng anh có lưu ý “Being effective is about doing the right things, while being efficient is about doing things right”
Ví dụ về kết luận trên, một anh A dành 1 tiếng để học ngoại ngữ và ghi nhớ được 90% những gì đã học. Và anh B dành 9 tiếng để học và chỉ ghi nhớ được 10% những gì đã học. Làm một phép toán đơn giản, anh B dành hơn gấp 9 lần thời lượng học, chỉ đề ghi nhớ khối lượng kiến thức tương đương (A: 1*0.9 = B: 9*0.1)
Có thể tồn tại nhiều tranh luận về những con số, nhưng bài học rất rõ ràng. Cách để có nhiều thời gian hơn là không chạy theo những lợi ích nhỏ (small win), như theo dõi một đoạn phim hướng dẫn 5 phút thay vì 15 phút, mà hãy tìm những lợi ích lớn (big win) như việc chọn một phương pháp hiệu quả ngay từ đầu. Hoặc liên tục dựa vào những phương án miễn phí thay thế, thay vì phải đầu tư một giải pháp cao cấp có thể tiêu tốn nhiều tháng, nhiều năm, nhiều công sức và thời gian.
Điều đó đồng nghĩa với việc bạn tập trung phần lớn thời gian vào phương án mang lại tác động lớn nhất, và nói không với những thứ còn lại.
Khả năng ghi nhớ kiến thức trong thời đại bạn quá dễ tiếp cận khối lượng vô hạn thông tin và vô số phiền nhiễu là một kĩ năng quan trọng. Bằng việc học cách ghi nhớ nhiều thông tin hơn mỗi ngày, bạn có thể dành ít thời gian hơn để ôn lại kiến thức cũ và tập trung thu nhận lý thuyết mới.
Chúng ta đang mất dần đi thời gian của bản thân, và hôm nay là lúc bạn đang trẻ tuổi và sung sức nhất. Câu hỏi được đặt ra: Bạn sẽ sử dụng thời gian như thế nào là tốt nhất?
Theo lifehack