Đọc sách là một trong những hoạt động quan trọng nhất mà bạn có thể khuyến khích con. Đọc sách có thể giúp giải trí, kích thích suy nghĩ và là điều chắc chắn cần thiết để thành công trong tương lai.
Có thể đọc sách thành thạo từ lớp 3 là yếu tố không thể thiếu cho sự thành công của trẻ. Đọc sách không chỉ là trò tiêu khiển thú vị mà đọc sách còn là cánh cửa để hiểu về người khác, những vùng đất mới, những ý tưởng và khám phá những khả năng vô hạn.
NỘI DUNG BÀI VIẾT
- Tại sao thói quen đọc lại quan trọng với trẻ nhỏ?
- Cách để bắt đầu
- Kết luận
Tại sao thói quen đọc là quan trọng đối với trẻ nhỏ?
- Phát triển từ vựng và kỹ năng ngôn ngữ
Trước khi trẻ có thể tự đọc, điều quan trọng là phải nuôi dưỡng cho trẻ tình yêu lớn dành cho sách từ nhỏ. Đọc to cho trẻ nghe khi còn nhỏ là cách tuyệt vời để phát triển kỹ năng giao tiếp ngôn ngữ giữa bố mẹ và con cái.
Từ khi con còn nhỏ tới lớn, chúng ta nói chuyện với con cái mỗi ngày, nhưng từ vựng và các chủ đề chúng ta nói đến có thể bị giới hạn và thường lặp đi lặp lại. Đọc sách sẽ giúp cải thiện từ vựng, các cấu trúc câu, phong cách viết và cách diễn đạt cho con trẻ.
Không chỉ tăng khả năng đọc hiểu mà đọc sách còn có những ảnh hưởng tích cực tới kỹ năng viết và giao tiếp của trẻ. Nếu con bạn học song ngữ hoặc đang học thêm một ngoại ngữ thì đọc sách là thói quen quan trọng để giúp con bạn có được sự trôi chảy với ngôn ngữ mới.
- Kích thích sự khát khao kiến thức
Có nhiều sách nói về những chủ đề giàu tính tưởng tượng, và được viết dưới nhiều cấp độ khác nhau.
Khi đọc sách, con bạn sẽ biết tới nhiều lĩnh vực, các nền văn hóa và ý tưởng khác nhau. Bé sẽ nhận ra có rất nhiều kiến thức ngoài kia đang chờ để được khám phá và nghiên cứu, trong đó bao gồm cả những lĩnh vực mà con bạn yêu thích.
Nhiều khi con bạn sẽ thích nội dung trong sách tới mức chúng không biết là chúng đang thu được rất nhiều kiến thức về một lĩnh vực cụ thể.
- Tăng sự đồng cảm
Trẻ nhỏ không có nhiều kiến thức về thế giới quanh chúng. Những kiến thức bị giới hạn bởi những trải nghiệm mà chúng trải qua, tất cả dựa vào những sự việc xảy ra khi chúng lớn lên.
Đọc sách về những người khác nhau có những kinh nghiệm khác nhau sẽ giúp trẻ không những đánh giá cao tính đa dạng mà còn giúp trẻ biết đặt mình vào vị trí của người khác.
Điều này cũng giúp trẻ đánh giá cao và cảm thông những người có ít điểm chung với trẻ và giúp họ phát triển thành những cá nhân tốt hơn.
- Nền tảng tốt nhất để giải trí
Công nghệ đã trở thành một công cụ giải trí gắn liền với cả người lớn và trẻ nhỏ. Mặc dù các chương trình Tivi và những ứng dụng dành cho trẻ nhỏ có thể là nguồn kiến thức lớn để học hỏi, nhưng sách vẫn luôn là một lựa chọn tốt hơn cả.
Thay vì dành hàng tiếng đồng hồ trước màn hình điện thoại hay Tivi, bạn hãy khuyến khích con đọc sách như một cách giải trí. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong những gia đình có thói quen đọc sách được duy trì, trẻ nhỏ thích đọc một cách độc lập và có niềm đam mê lớn với sách.
- Tạo sự liên kết giữa bố mẹ và con cái
Đọc sách có thể giúp tạo ra mối liên kết giữa bố mẹ và trẻ nhỏ theo nhiều cách. Bắt đầu từ giai đoạn còn sơ sinh, đọc cho con nghe có thể gắn kết tình cảm thân thiết giữa bạn và con.
Khi con bạn lớn hơn, bạn có thể tiếp tục đọc cho trẻ nghe hoặc con và bạn cùng đọc một quyển sách và nói về phần bạn thích nhất trong quyển sách.
Hãy sử dụng sách như một cơ hội để tương tác với con, rồi bạn có thể hỏi về suy nghĩ của con đối với những chủ đề trong sách hoặc kết nối câu chuyện trong sách với cuộc sống hàng ngày.
- Rèn luyện não bộ
Đọc sách đòi hỏi nhiều năng lượng từ não hơn khi xem Tivi. Khi trẻ đọc sách, trẻ sử dụng một phần não bộ có kết hợp nhiều giác quan, tạo ra sự kết nối giữa từ ngữ và tư duy trực quan.
Với những người mới đọc sách, hình ảnh minh họa có thể là công cụ hữu ích để nắm bắt và hiểu rõ thông tin trong sách. Đối với những người đọc lâu năm hơn, bạn có thể sử dụng ngữ cảnh trong câu chuyện để đoán nghĩa các từ và cụm từ không quen thuộc.
Đọc sách cũng kích thích tư duy phản biện, thúc đẩy trẻ tạo ra sự kết nối giữa sách và đời thực và hình thành ý kiến riêng của trẻ về nội dung trong sách.
- Tăng khả năng tập trung
Đọc sách đòi hỏi sự tập trung. Kỹ năng tập trung là kỹ năng cần thiết khi làm việc, thậm chí còn cần thiết đối với cả trẻ nhỏ đang tập đi.
Đọc sách liên tục sẽ giúp trẻ rèn luyện sự tĩnh lặng cho cả trí não và cơ thể để tập trung vào mục tiêu trong một khoảng thời gian nhất định.
Bằng cách xóa bỏ những yếu tố có thể làm xao nhãng để đọc sách và tìm hiểu, sự tập trung được kéo dài và khả năng tập trung sẽ được cải thiện đáng kể.
- Đề ra mục tiêu thành công trong học tập và trong cuộc sống
Có rất nhiều nghiên cức chỉ ra rằng đọc sách từ sớm có thể có tác dụng lâu dài tới thành công trong học tập, từ đó dẫn đến thành công trong công việc. Những lợi ích từ đọc sách không phải chỉ có thể áp dụng trong việc học tập trên trường lớp.
Đọc sách là một trải nghiệm học tập lâu dài giúp trẻ phát triển, giúp trẻ trở thành người bạn đời tốt, một ông chủ tốt và là người bạn tốt.
- Tăng khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng
Khi đọc một câu chuyện, trẻ sử dụng khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng của bản thân để tưởng tượng về câu chuyện bé đọc. Mỗi trẻ đều tưởng tượng theo một cách khác nhau và trí tưởng tượng có thể thay đổi mỗi lần đọc trên cùng một quyển sách.
Đọc sách cũng cho trẻ biết về thế giới mới, có thể là thực tế hoặc hư cấu mà trẻ chưa bao giờ biết. Đắm chìm trong sách sẽ giúp trẻ tưởng tượng ra những trải nghiệm mới và câu chuyện mà trẻ có thể có thể đã nghĩ là không thể xảy ra.
Trẻ sẽ áp dụng những ý tưởng mới từ sách khi trẻ vui chơi và sử dụng sự sáng tạo vượt qua ngoài giới hạn bị bó buộc trong cuộc sống hàng ngày.
Bắt đầu từ đâu?
Bây giờ thì bạn đã biết được những lợi ích tuyệt vời mà thói quen đọc sách có thể mang lại cho trẻ, vậy bước tiếp theo là gì?
Dù trẻ chưa có tình yêu đối với sách thì vẫn không phải là quá muộn để bắt đầu.
- Coi việc đọc sách là một lựa chọn, không phải sự ép buộc
Đừng khiến việc đọc sách giống như một nhiệm vụ bắt buộc hay một công việc bạn giao cho trẻ. Hãy khuyến khích và nhắc nhở trẻ đọc sách nhưng để chúng tự quyết định đọc khi nào và đọc bao lâu. Nếu bạn khiến trẻ cảm thấy đọc sách là một điều bắt buộc thì bạn đang lấy đi niềm vui từ việc đọc sách ra khỏi con bạn.
Nếu bạn thấy con bạn đọc sách một cách miễn cưỡng, hãy tìm hiểu tại sao con lại không thích đọc sách. Nếu trẻ gặp khó khăn về từ ngữ, hãy tìm một vài quyển sách có từ ngữ phù hợp với khả năng đọc của trẻ để giúp trẻ tự tin nhận diện những từ mà trẻ biết. Rồi sau đó bạn có thể chuyển sang sách có mức độ đọc khó hơn một cách từ từ để sau đó trẻ có thể đọc sách một cách tự nguyện.
Một cách khác là bạn có thể thử cho con nghe audiobooks (sách nói). Nghe nhiều giọng đọc một cách tự tin là một cách rất tốt để tăng sự trôi chảy, và trẻ sẽ có thể tận hưởng cả quyển sách mà không bị vấp.
Nếu nội dung đọc chính là vấn đề khó đối với trẻ thì trẻ sẽ thấy việc đọc trở nên nhàm chán, khi đó hãy cho trẻ đọc các tài liệu khác.
- Gợi ý nhiều tài liệu đọc
Có rất nhiều hình thức khác nhau để đọc và mỗi cách thức có một cách riêng để hướng tới người đọc. Nếu trẻ không thấy thích đọc, có thể là do trẻ chưa tìm thấy thể loại phù hợp với sở thích của trẻ.
Sách truyền thống có nhiều thể loại, bao gồm cả thần thoại, lịch sử, sinh học, giả tưởng, khoa học viễn tưởng, và nhiều thể loại khác. Một vài quyển sách được viết với phong cách độc đáo và vui tươi, chẳng hạn như những quyển sách thám hiểm, nhật ký tiểu thuyết hay truyện ngắn.
Nếu bạn đang tìm kiếm tài liệu có tính kích thích tuy duy trực quan thì hãy thử tiểu thuyết bằng hình ảnh, một tạp chí hoặc sách du lịch. Sách là những nguồn tuyệt vời để học hỏi kỹ năng mới. Sách kể truyện cười, sách bí ẩn và sách nấu ăn chính là những ví dụ tuyệt vời cho bạn.
Bạn đừng quên cho trẻ thấy tính thực tiễn của sách. Bạn có thể nhờ trẻ đọc tên các đồ trong cửa hàng tạp hóa hoặc nhờ trẻ đọc công thức nấu ăn trong sách cho bạn.
- Trải nghiệm thực tế với sách
Khi trẻ đọc sách, trẻ có thể bắt đầu tưởng tượng ra các nhân vật trong sách. Một cách tuyệt vời để phát triển tình yêu của trẻ với sách có thể là bảo trẻ nói bạn nghe về phần trẻ thích trong sách.
Bạn có thể cùng bé tìm kiếm một công thức cho món bia bơ (Harry Potter) hoặc món Thổ Nhĩ Kỳ (Sư tử, Phù thủy và Tủ quần áo). Bạn và trẻ cũng có thể trồng cây sau khi đọc quyển The Secret Garden.
Một cách khác là thưởng cho trẻ sau khi trẻ đọc xong một quyển sách. Bạn có thể cho trẻ xem một bộ phim nói về quyển sách bé mới đọc. Nhìn thấy các nhân vật yêu thích xuất hiện trên màn hình có thể giúp trẻ thích đọc hơn.
- Làm gương cho trẻ
Bạn chính là tấm gương cho trẻ. Trẻ thích hành động theo bố mẹ và làm những việc mà chúng quan sát được từ bố hoặc mẹ mỗi ngày.
Đừng chỉ bảo trẻ đọc sách thường xuyên, bạn hãy cho trẻ thấy bạn đọc sách thế nào. Hành động quý hơn lời nói.
Khi bạn hình thành tình yêu đối với sách và việc đọc sách, hãy cho trẻ thấy niềm vui từ tình yêu với sách, trẻ sẽ có khuynh hướng có cảm giác giống bạn.
- Đặt thời gian
Với những trẻ có thời gian biểu bận rộn và có nhiều các hoạt động vui chơi khác sẽ rất khó có thời gian để đọc sách.
Hãy để trẻ thấy việc này trở nên dễ dàng hơn bằng cách sắp xếp thời gian đọc sách cho trẻ. Bạn có thể cho trẻ đọc sách trước khi đi ngủ, ngay sau khi trẻ hoàn thành bài tập về nhà hoặc bất cứ lúc nào mà bạn cảm thấy phù hợp nhất. Với khoảng thời gian dành cho đọc sách, bạn có thể cùng con đọc to hoặc để con đọc một cách độc lập.
- Hướng sách tới cuộc đời
Việc tìm mối liên hệ giữa đời thực và quyển sách mà trẻ đang đọc sẽ giúp trẻ tìm được nhiều niềm vui trong việc đọc sách hơn.
Bé đã đọc một quyển sách về cuộc sống trong trang trại chưa? Hãy đưa bé tới một nông trại và trải nghiệm những điều bé đã đọc. Nếu bé đọc sách về các hành tinh và không gian, bạn có thể cho bé xem thiên văn.
Để giúp trẻ có nhiều trải nghiệm đáng nhớ hơn, bạn có thể cùng gia đình đi du lịch nước ngoài, có thể là tới London sau khi bé đọc xong bộ truyện Harry Potter.
- Tìm sách để đọc
Một trong những hoạt động yêu thích của tôi khi còn nhỏ là đi tới thư viện. Số lượng lớn sách tôi đã đọc khiến tôi cảm thấy vô cùng thích thú.
Hãy tìm tới một thư viện lớn trong khu vực của bạn và cho trẻ tới đó để trẻ trải nghiệm. Làm thẻ đọc cho trẻ và khuyến khích trẻ tự tới thư viện để đọc sách.
Tạo một bộ sưu tập sách ở nhà để trẻ luôn có sách để đọc. Tới các cửa hàng sách, đọc sách online, hoặc đăng ký sách hàng tháng. Đọc sách mới thường xuyên sẽ giúp trẻ thấy thích thú hơn.
- Mở câu lạc bộ sách
Hãy chơi cùng những người có thể giúp bạn luôn có động lực mạnh mẽ để đọc nhiều hơn và khám phá sách mới hơn.
Bạn hãy khuyến khích trẻ lập ra một câu lạc bộ sách cùng với bạn hoặc với bạn của bé. Hãy lựa chọn một quyển sách mà mọi người đều thích đọc và đặt lịch để cùng gặp mặt và bày tỏ quan điểm mỗi trẻ về quyển sách. Đặt hạn chót là cách tuyệt vời để giúp các trẻ luôn đọc sách thường xuyên.
Kết luận
Nuôi dưỡng tình yêu với sách cho con là một trong những món quà lớn nhất bạn có thể tặng cho con.
Sách có thể mang chúng tới bất kỳ nơi nào chúng có thể tưởng tượng. Cùng với đó là những lợi ích mà sách mang lại không chỉ trong hiện tại mà cả trong tương lai.
Bạn hãy sử dụng những mẹo đã nêu trên để khuyến khích con đọc sách như một phần thú vị trong cuộc sống của trẻ.
Vàng Anh (Theo lifehack.org)
