Khi đọc lướt qua một số sách ở hiệu sách để mua một món quà cho một người đặc biệt (hoặc chính bạn), bạn có thể phải đối mặt với một quyết định khó khăn: sách điện tử hay sách truyền thống? Mỗi loại đều có ưu và nhược điểm riêng của nó, và việc chọn ra loại tốt nhất phụ thuộc vào một số yếu tố.
Một số lợi ích thực tiễn của việc chuyển đổi số là rất rõ ràng: Một máy đọc sách điện tử nhỏ cầm tay có thể mang theo toàn bộ thư viện mọi nơi, rất phù hợp cho khách du lịch hoặc những người luôn muốn lựa chọn tài liệu đọc.
Mặt khác, ngày càng có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc đọc trên giấy cũng có một số lợi ích nhất định. Thêm vào đó, có cả yếu tố hoài cổ.
“Đầu tiên và quan trọng nhất, hãy xem xét con người và những sở thích suốt đời của họ”, Tiến sĩ Matthew H. Schneps, giám đốc Phòng thí nghiệm Học tập Trực quan, hợp tác giữa Đại học Massachusetts Boston và MIT, đã nhận định trong một email gởi cho Bảng Tin CBS. “Một số người hoàn toàn thích kiểu dáng, mùi hương và cảm giác cầm tận tay một cuốn sách theo lối truyền thống, và những người như vậy có thể không muốn từ bỏ trải nghiệm cảm giác đọc một cuốn sách giấy. Nếu người nhận quà tặng của bạn là một người thích trải nghiệm các thiết bị mới, nhưng dẫu sao cũng không đọc nhiều sách theo lối truyền thống, thì việc tặng món quà là sách điện tử có thể là một trải nghiệm thay đổi cuộc sống cho họ.”
Dưới đây là một số điều khoa học cần xem xét trước khi bạn mua Kindle, Nook hoặc một đống ổ cứng mới.
Những độc giả trẻ, lưỡng lự chuộng máy đọc sách điện tử hơn
Một nghiên cứu năm 2014 được công bố trên tạp chí Thư viện & Nghiên cứu Khoa học Thông tin cho thấy trong số 143 học sinh lớp 10, hầu hết đều chuộng máy đọc sách điện tử hơn. Các chàng trai và những người thờ ơ với việc đọc sách cũng chia sẻ niềm yêu thích mạnh mẽ cho máy đọc sách điện tử hơn.
“Một máy đọc sách điện tử có nhiều điểm tương đồng với các thiết bị điện tử mà giới trẻ sử dụng mọi lúc, như điện thoại thông minh hoặc iPad, hơn là một cuốn sách giấy, khi nói đến việc lật các trang, khả năng điều chỉnh kích thước phông chữ, v.v.” tác giả chính của bài nghiên cứu, Åse Kristine Tveit, đã cho biết trong một email gởi đến Bảng Tin CBS.
Đọc trên giấy có thể giúp gia tăng trí nhớ
Một vài nghiên cứu nhỏ cho thấy rằng đọc trên giấy thay vì màn hình điện tử sẽ tốt hơn cho việc duy trì và tập trung trí nhớ. Trang báo Guardian đã báo cáo về một thí nghiệm từ Na Uy nơi mọi người được tặng một câu chuyện ngắn để đọc trên Kindle hoặc trong một cuốn sách bìa mềm; khi họ được hỏi sau đó, những người đọc sách bìa mềm có thể nhớ các điểm cốt truyện theo đúng thứ tự hơn
“Khi bạn đọc trên giấy, bạn có thể cảm nhận bằng ngón tay của mình một xấp các trang ngày càng nhiều vào bên trái và càng ít đi bên phải”, nhà nghiên cứu chính, Anne Mangen từ Đại học Stavanger của Na Uy, nói với trang báo Guardian. “Bạn có cảm nhận từ xúc giác của sự tiến bộ… Có lẽ điều này phần nào hỗ trợ người đọc, mang lại cho người đọc cảm giác cố định và chắc chắn hơn về độ mở và mạch tiến trình của văn bản, và do đó là của toàn câu chuyện.”
Người dịch: Nguyễn Phan Hoài Xuân