Các bậc làm cha mẹ vẫn luôn nói dối lũ trẻ nhà họ mỗi ngày, chỉ có điều là họ không nhận ra mà thôi. Bạn có thể vẫn nhắc nhở con mình không được nói dối nhưng bản thân thì vẫn cứ nói dối dù cho bạn dạy dỗ con mình tốt đến đâu. Rồi tất nhiên lũ trẻ có thể thấy rằng việc nói dối cũng khá là ổn khi chúng thấy bố mẹ mình cũng nói dối.
Ở cương vị của một bậc làm cha làm mẹ, tôi hoàn toàn hiểu được là đôi lúc chúng ta nói dối để bảo vệ lũ trẻ, chúng ta yêu chúng nhiều tới mức chúng ta không muốn làm chúng bị tổn thương. Tuy nhiên, tôi nhận ra rằng nói dối vốn dĩ không hề tốt đối với lũ trẻ, nó sẽ chỉ có tác dụng tạm thời và sẽ biến những đứa trẻ thành những kẻ nói dối. Điều này hoàn toàn không phải là những gì chúng ta mong đợi vì vậy hãy dừng lại, hãy trung thực với cả bản thân bạn và lũ trẻ nữa.
Một vài những lời nói dối hằng ngày mà bố mẹ không thể nhận thức được là mình đang nói dối
Dưới đây là một vài ví dụ về những lời nói dối mà các bậc cha mẹ thường nói với lũ trẻ và kèm theo đó là những giải pháp tốt hơn. Tất nhiên là cũng sẽ có những ví dụ giúp bạn tự đưa ra những giải pháp cho riêng mình để giảm dần những lời nói dối của bạn đối với lũ trẻ trong cuộc sống hằng ngày.
- “Ông già Nô-en đang nhìn con đấy!”
Thay vì dọa lũ trẻ bằng việc ông già Nô-en sẽ không tặng quà, hãy lấy đi một thứ gì đó và ngay lập tức thấy được phản ứng của chúng. Nếu như lũ trẻ đang gây gổ với chị gái và bạn tất nhiên muốn dừng ngay “cuộc chiến” này lại vì vậy bạn nói ông già Nô-en đang nhìn đấy (và có thể chúng biết bạn là một người nói dối đại tài trong vấn đề này) sẽ gây ra một hậu quả nhất định trong thái độ của chúng. Hãy lấy đi một món đồ chơi điện tử nào đó trong vòng vài giờ hay một khoảng thời gian nào đó như một cách để phạt chúng. Một trong những biện pháp có hiệu quả trong việc giải quyết những xung đột giữa anh chị em trong gia đình được đề cập trong bài viết: Effective Way of Talking with Children ( Những cách hiệu quả để nói chuyện với lũ trẻ).
- “Ba/mẹ, sẽ không để những điều xấu xảy ra với con.”
Điều này có thể là mục tiêu của bạn nhưng lại là điều không thể. Bạn không thể bảo vệ con của mình 100% được. Thay vào đó, hãy nói sự thật, nhưng tất nhiên là giải thích một chút để lũ trẻ cảm thấy được cảm giác an toàn và cũng nhận thức được những mối nguy hiểm thực sự. Nói những câu đại loại như “bố/mẹ sẽ cố gắng hết sức để bảo vệ con nhưng có những người xấu ngoài đó nên bố/mẹ muốn con sẽ không tách xa khỏi bố/mẹ khi chúng ta đi cửa hàng, nhiều đứa trẻ bị bắt phải rời xa bố, mẹ mình rồi. Bố/mẹ ở đây để bảo vệ con nhưng nếu như con cứ chạy lung tung như thế thì bố/mẹ không thể theo con được và con sẽ tự tìm đến nguy hiểm đấy!”. Điều này có thể là hơi đáng sợ nhưng đó hoàn toàn là sự thật. Bạn không muốn gây ra bất kì nỗi lo sợ không cần thiết nào nên hãy nhớ chọn từ ngữ thật cẩn thận. Hãy để chúng biết dù việc bắt cóc trẻ con khá hiếm gặp nhưng đây vẫn là vấn đề mà cả trẻ em và bố mẹ chúng cần phải nhận thức. Dù gì thì đây cũng là một mối nguy hiểm khi chúng ta bước ra ngoài xã hội.
- “Công viên đóng cửa rồi con ạ.”
Bạn vốn biết chắc rằng công viên đang mở cửa nhưng bạn lại không có thời gian để đưa lũ trẻ đi công viên bởi vì bạn có nhiều thứ phải làm lúc này. Thay vì nói dối, bạn nên thành thật đi. “Mẹ không thể đưa con tới công viên hôm nay được bởi vì mẹ phải mua ít đồ cho tuần tới nhờ vậy chúng ta mới có bữa tối và mẹ cũng có vài việc quan trọng phải làm trong hôm nay con ạ.” Chúng có thể dỗi bạn và phàn nàn nhưng mọi chuyện vẫn ổn cả, chúng sẽ học được một thực tế của cuộc sống là chúng không thể có được tất cả những gì mình muốn vào mọi thời điểm. Nói sự thật cũng giúp bạn trở thành một người làm cha, làm mẹ chân thực chứ không phải là một kẻ nói dối, bởi vì sau này chúng sẽ trưởng thành và nhận ra rằng bạn luôn nói dối về việc công viên đóng cửa.
- “Nó sẽ không đau đâu, ba/mẹ hứa đây!”
Lũ trẻ cần được bác sĩ tiêm nhưng chúng lại đang hét toáng lên và bạn tất nhiên là muốn chúng nín để bác sĩ có thể tiêm. Tuy nhiên, có thể chúng vẫn hét lên vì chúng biết bạn nói dối. Bạn nói rằng nó sẽ không đau và lần đầu tiên tiêm. Nhưng lũ trẻ lại biết nhiều hơn thế. Chúng học được từ những cơn đau là bạn đã lừa chúng. Hãy dừng việc nói dối lại. Hãy để lũ trẻ biết rằng sẽ chỉ là một cú chích nhẹ, cơn đau nhẹ nhưng sau đó khi việc này lặp đi lặp lại chúng sẽ thấy tiêm không còn là chuyện gì quá khó nữa. Chỉ cần giải thích cho lũ trẻ biết chúng thực sự cần tiêm thuốc vì một vài lý do sức khỏe. Đừng trở thành một người nói dối. Điều này sẽ nhanh chóng khiến bạn trở thành một người không tốt bởi vì nếu bạn nói rằng nó không đau và thực tế là nó khá đau thì bạn sẽ bị đổ lỗi về câu nói dối này. Sự thật là tiêm thuốc khá đau, nhưng cơn đau sẽ nhanh chóng trôi qua vì vậy điều này sẽ khiến lũ trẻ tin tưởng bạn hơn.
- “Con là nghệ sỹ tuyệt vời nhất, mấy bức tranh con vẽ đẹp quá đi mất!”
Đừng cùng lúc khuyến khích lũ trẻ khi chính bạn cũng không tin tưởng lắm vào điều đó. Tin hoặc không, lũ trẻ không dễ tin người như bạn tưởng đâu. Chúng thậm chí có thể nắm bắt được dựa vào tông giọng, ngôn ngữ cơ thể của bạn và biết được khi nào bạn thực sự đang nói lời từ tận đáy lòng. Thay vào đó, bạn có thể cổ vũ trí sáng tạo của chúng hoặc là sự tháo vát trong công việc. Khuyến khích chúng tập trung vào những thế mạnh mà bạn tin là chúng có khả năng chứ không phải là làm ra một thứ gì đó không thực sự tốt.
- “Tới giờ đi ngủ rồi.”
Giả sử chỉ mới 7h30 và đây không phải là giờ đi ngủ vì bạn biết rõ thời gian ngủ của lũ trẻ chính xác là 8h. Giải pháp đơn giản là “Bắt đầu sửa soạn đi ngủ thôi”. Vấn đề nằm ở chính từ ngữ mà bạn dùng. Bạn có thể ngụ ý rằng tới giờ sửa soạn đi ngủ rồi nhưng điều bạn nói ra lại là “tới giờ ngủ rồi”. Một khi lũ trẻ thắc mắc về thời gian, bạn phải chắc chắn việc mình đang nói những gì mình nghĩ và nghĩ về đúng những gì mình muốn nói. Tất cả chỉ là việc khẳng định là sự trung thực giữa bạn và lũ trẻ mà thôi. Đây có thể chỉ là một lời nói dối nho nhỏ nhưng nếu như lời nói dối cứ chồng chất lên nhau thì bạn phải đối mặt với mối nghi hoặc về sự trung thực.
- “Ba/mẹ không biết chuyện gì đã xảy ra với tác phẩm nghệ thuật của con trên tủ lạnh cả.”
Bạn biết những gì xảy ra bởi vì bạn là người đã ném nó đi còn gì. Bạn không thể cứ để mãi một tác phẩm của con bạn trên tủ lạnh được bởi đơn giản là không còn đủ chỗ. Cách tốt nhất là hãy giải thích cho lũ trẻ. Hãy chỉ cho chúng những chiếc hộp hay bìa kẹp là nơi tốt nhất để giữ những tác phẩm tuyệt vời của chúng. Lũ trẻ có thể đặt tác phẩm của mình vào đó nếu chúng thực sự muốn bảo vệ tác phẩm. Nếu như những chiếc hộp đầy thì đến lúc để lũ trẻ giúp bạn dọn dẹp và tái chế những tác phẩm mà chúng không còn muốn giữ nữa. Việc này sẽ giúp con bạn có trách nhiệm với những tác phẩm của mình và cũng giúp bạn trở thành một bậc làm cha, làm mẹ trung thực.
- “Ba/mẹ sẽ đến trong 1 phút nữa nhé!”
Vâng, nỗ lực của bạn là tốt. Bạn muốn có mặt để dọn dẹp hoặc là giúp lũ trẻ hoàn thành một bài tập nào đó hay bất kì điều gì khác. Tuy nhiên, bạn đang thanh toán hóa đơn và muốn hoàn thành việc này. Sau đó bạn nói với con mình rằng chờ bạn một phút thôi. Đừng nói dối về việc chờ đợi chỉ kéo dài một phút bởi vì nó có thể dài hơn và việc lũ trẻ phải chờ càng lâu đồng nghĩa với việc bạn đang dần trở thành một người nói dối. Hãy tránh việc nói dối bằng cách nói sự thật một cách đơn giản và cụ thể nhất.
- “Ba/mẹ sẽ bỏ nhà đi và bỏ con ở lại.”
Thay vì sử dụng một cách đáng sợ, hãy dùng một hậu quả thực tế và cụ thể để có thể biến chúng thành hành động. Bạn có thể nói rằng “nếu như con không mang giày vào và bước vào xe hơi trong vòng 5 phút nữa thì con sẽ không có đặc quyền coi tivi vào mỗi buổi tối đâu”. Hãy chắc chắn rằng bạn luôn thực hiện những quyết định này một cách tuyệt đối. Bạn sẽ có những đứa trẻ luôn lắng nghe mình bởi vì những gì bạn nói ra chứ không phải là bởi những hành động dọa dẫm, bạn biết đấy, ngôn từ có sức nặng của nó.
- “Chúng ta không có đủ tiền để mua thứ đó.”
Thay vì nói dối hãy giải thích lý do cho tụi nhỏ nghe ở mức độ hiểu biết của chúng. Hãy nói với chúng là mọi người đều muốn đi du lịch vì vậy chúng ta không thể đi xem phim và không thể làm một vài thứ nữa. Giúp chúng hiểu được là có một vài thứ mà mọi người có thể cùng làm cực kì vui và đặc biệt, điều này đồng nghĩa phải từ bỏ những thứ khác. Điều này không đơn giản là bạn đang dạy cho chúng một bài học cuộc sống giá trị mà còn giúp bạn ngừng biến mình thành một kẻ nói dối.
Người dịch: rim.hihi (Nguồn: lifehack.org)
