Mọi người thường nghĩ rằng một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ mang lại cho bạn một cơ thể khoẻ mạnh. Điều đó không có gì sai cả, nhưng bạn có biết, một chế độ ăn uống lành mạnh còn đưa đến cho bạn một trí tuệ minh mẫn? Ai trong chúng ta cũng có những lúc cảm thấy thật tuyệt vời. Ta cảm thấy thật tràn đầy năng lượng, sống tích cực, hài lòng và cân bằng. Nhưng cũng có những khi ta lại thấy thật lười biếng, mệt mỏi, buồn chán và chả có tí động lực nào mà không vì một lý do gì cả. Trong bài này chúng ta sẽ nói về mối quan hệ giữa chế độ ăn uống với sự lo lắng, trầm cảm.
- Lạm dụng caffeine
Đôi khi cà phê là thứ duy nhất giúp chúng ta tỉnh táo trong suốt cả ngày. Khi đang làm việc, ta chợt dừng lại uống một cốc cà phê để bổ sung năng lượng rồi mới bắt tay làm tiếp. Chiều chiều, ta lại ngơi tay một lát và thêm một cốc cà phê để chiến đấu cho nốt ngày làm việc còn lại. Nhưng thật không hay, thứ caffeine mà ta tưởng tốt ấy lại gây ra những ảnh hưởng rất có hại đến não bộ của ta.
Khi việc nạp caffeine trở thành một thói quen hằng ngày, cơ thể bạn phụ thuộc vào nó. Bạn không thể làm việc nếu không uống một cốc cà phê. Theo tạp chí The Journal of Young Investigators, khi không có caffeine, hàm lượng serotonin sẽ giảm gây ra lo lắng, dễ cáu kỉnh và không thể tập trung được.
- Ăn quá nhiều đường
Ngày nay, trung bình một người Mỹ tiêu dùng khoảng 32 muỗng đường mỗi ngày. Tất cả chúng ta đều biết tiêu thụ những thực phẩm chứa quá nhiều đường sẽ gây hại cho sức khoẻ. Serotonin là một chất rất quan trọng để điều chỉnh một số chức năng của cơ thể, bao gồm chu kỳ ngủ, kiểm soát cơn đau, sự thèm ăn và tiêu hoá. Hàm lượng serotonin thấp có thể dẫn đến hệ miễn dịch hoạt động kém hiệu quả.
Nạp quá nhiều đường sẽ làm tăng huyết áp, từ đó làm gia tăng sản xuất cortisol. Nồng độ cortisol tăng có thể làm gia tăng sản xuất hoóc môn tuyến giáp gây ra các vấn đề về tiêu hoá, thậm chí có thể ảnh hưởng tới hệ thống sinh sản. Khi nồng độ cortisol quá cao có thể gây vô sinh thậm chí là sảy thai.
- Uống rượu
Hầu hết chúng ta đều biết rượu là một loại thuốc giảm đau. Chúng ta cứ uống mà chẳng bao giờ nghiêm túc suy nghĩ về những hậu quả, nó vượt xa những cơn buồn nôn mà tất cả chúng ta đều đã biết. Rượu không chỉ là thuốc giảm đau, nó còn là chất kích thích. “Nó ngăn chặn chất dẫn truyền thần kinh kích thích Glutamate và tăng chất dẫn truyền thần kinh ức chế GABA. Điều này có nghĩa là, suy nghĩ, lời nói và hành động của bạn sẽ trở nên chậm chạp, bạn uống càng nhiều, những hiệu ứng này càng rõ hơn.” Việc lạm dụng rượu tuy làm tăng hàm lượng serotonin trong não trong tạm thời, nhưng về lâu dài nó còn có nhiều ảnh hưởng đến các receptor serotonin dẫn đến việc suy giảm chất dẫn truyền thần kinh serotonin.
- Ăn quá nhiều đồ chiên
Tất cả chúng ta ai cũng từng có một ngày thật tồi tệ, có thể là một vài ngày nữa cơ. Đối mặt với những ngày đó, ta thường tìm đến những thứ khiến ta cảm thấy tốt hơn. Bạn biết ý tôi là gì rồi đấy: bánh quy, kem, khoai tây chiên. Bạn đã ăn những món đó bao nhiêu lần và thực sự cảm thấy tốt hơn? Ý tôi là cảm thấy tốt hơn thực sự? Trong khi ăn, ta cảm thấy tốt thật nhưng sẽ nhanh chóng hối hận ngay sau đó. Bạn không hề để ý rằng những thức ăn này đang ảnh hưởng đến sức khoẻ tinh thần của bạn thế nào. Đồ chiên không chỉ làm tăng cân mà còn gây ra trầm cảm. “Bất cứ thứ gì được nấu với dầu hydro hoá và chứa chất béo dạng trans đều có thể dẫn đến trầm cảm.”
- Ăn nhiều muối
Tôi thích muối đến mức sẽ luôn mang theo một lọ trong túi xách nếu điều này được hoàn toàn tán thành. Tôi thừa biết ăn quá nhiều muối có hại cho sức khoẻ, và tôi biết mình có vấn đề khi bạn cùng phòng bắt đầu mua bơ nhạt. Tôi thậm chí không biết nó là thứ gì. Có thể bạn biết hoặc không điều này, muối làm tăng huyết áp, buộc trái tim làm việc vất vả hơn.
Khi nấu ăn ở nhà, hãy cố gắng sử dụng các loại thảo mộc và gia vị để thêm hương cho món ăn thay vì dùng muối. Thêm nữa, hãy tránh ăn các thực phẩm có nhiều muối vào ban đêm vì lúc này cơ thể bạn cần được thư giãn sau một ngày dài. Đó là lý do bạn cần tránh buộc nó phải xử lý bất cứ thứ gì khó khăn.
- Bỏ qua bữa sáng
Vài người bỏ qua bữa sáng với lý do không quen hoặc “Tôi chẳng có thời gian để ăn”. Nhưng bạn có biết bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, bỏ qua nó có thể dẫn đến lượng đường trong máu thấp khiến não bộ hoạt động chậm hơn do không đủ năng lượng. Và nếu bạn là một người bị trầm cảm thì bạn cần biết rằng não bạn phải làm việc toàn lực để giúp bạn chống chọi với nó.
Đôi khi chúng ta bỏ qua bữa sáng và cả bữa trưa luôn vì không thấy đói. Lý do thực sự là bởi vì cơ thể bạn đã hình thành thói quen không ăn uống vào giờ đó. Thói quen này có thể dẫn đến một số vấn đề bất lợi sau này. Nếu bạn bắt đầu buổi sáng với một ít trứng và rau xanh, thì cơ thể bạn, mà quan trọng nhất là trí não bạn sẽ biết ơn bạn lắm đó.
Thực phẩm khuyên dùng giúp tâm trạng tốt hơn, đó là: rau xanh, quả óc chó, quả bơ, quả mọng, các loại nấm, hành tây, cà chua, các loại đậu, các loại hạt, táo, cá.
Tất nhiên chúng ta không thể đổ lỗi hoàn toàn cho chế độ ăn uống làm bạn thêm lo lắng và trầm cảm. Nhưng sau một vài nghiên cứu, tôi khẳng định rằng có một mối liên kết giữa chúng. Chúng ta chỉ có một cơ thể và một trí óc, vì vậy việc hiểu biết những thực phẩm mà ta ăn ảnh hưởng thế nào đến mình là rất quan trọng.
Quỳnh Lan (Theo LifeHack.org)
