Các quán cà phê ở bang California sẽ sớm buộc đưa ra những cảnh cáo với người dùng về nguy cơ ung thư liên quan đến thói quen uống cà phê mỗi sáng của họ.
Bang này đưa ra một số hóa chất được coi là nguyên nhân có thể gây ra ung thư, một trong số những chất này đó là acrylamide, một chất phát sinh trong quá trình rang cà phê.
Một vụ khởi kiện đã được đệ trình lên Tòa án tối cao quận Los Angeles vào năm 2010 của Hội đồng giáo dục và nghiên cứu chất độc phi lợi nhuận nhắm tới một số công ty bán hay sản xuất cà phê, bao gồm Starbuck, 7-Eleven và BP. Vụ kiện cáo buộc rằng các bị cáo “không đưa ra lời cảnh báo rõ ràng và hợp lý” rằng uống cà phê gây ung thư.
Các tài liệu của toàn án cho biết, theo Đạo luật California nước uống an toàn và thực thi tránh độc hại năm 1986, còn được gọi là luật Đề nghị 65, các doanh nghiệp phải cảnh cáo người dùng rõ ràng và hợp lý về các tác nhân ảnh hưởng đến sức khỏe có trong cà phê-các doanh nghiệp đã không chú trọng đến việc này.
Ngoài phải trả tiền phạt, vụ kiện này cũng mong muốn các công ty đăng bài cảnh cáo nguy cơ ung thư do acrylamide gây ra và giải thích những nguy cơ tiềm ẩn của việc uống cà phê. Nếu vụ kiện thành công, các bản hiệu cần được ghi rõ ràng tại các quầy thu tiền của cửa hàng hay trên tường nơi mà mọi người có thể dễ dàng nhìn thấy khi mua hàng.
Raphael Metzger là luật sư đại diện cho tổ chức phi lợi nhuận cho hay, các tổ chức này thực sự muốn các công ty cà phê giảm hàm lượng hóa chất để không gây nguy hại nào.
Metzger cho hay: “Thú thật là tôi nghiện cà phê, tôi muốn uống cà phê không có chất gây ung thư acrylamide”.
Tại phiên tòa xét xử bởi thẩm phán vào mùa thu năm ngoái, các công ty cà phê đã đưa ra những lập luận rằng hàm lượng acrylamide có trong cà phê nên được xem là an toàn và đem lại lợi ích nhiều hơn là tác hại.
Theo Metzger thì ít nhất 13 người đại diện cho các công ty bị cáo đã giải quyết và đồng ý việc đưa ra những lời cảnh cáo với người tiêu dùng, gần đây nhất là 7-Eleven. Các chuỗi cửa hàng tiện ích thì vẫn không có hành động nào sau vụ kiện này.
Các nhà sản xuất khác cũng sẽ phải tuân thủ quy định này nếu họ không giải quyết vụ kiện và nếu thẩm phán phát hiện ra họ phạm luật của bang. Metzger cho biết thêm cuộc hòa giải tư với các nhà buôn lẻ còn lại sẽ được diễn ra vào ngày 8 tháng 2. Cuộc hòa giải này sẽ bao gồm 9 bị cáo, và các bên sẽ cố gắng thỏa thuận vụ việc này. Trái lại, thẩm phán sẽ đưa ra quyết định trong năm nay.
Starbucks đã đặt ra câu hỏi cho Hiệp hội Cà phê Quốc gia, hiệp hội thương mại của ngành công nghiệp, về việc không thể đưa ra bất kì lời đối kháng nào về vụ kiện này.
Ông Bill Murray, chủ tịch hiệp hội kiêm Giám đôc điều hành cho biết: “Đã có rất nhiều lần, cà phê được chứng minh là một thức uống lành mạnh. Hướng dẫn chế độ ăn uống của chính phủ Hoa Kì đã chỉ ra rằng cà phê có thể là một phần của lối sống lành mạnh. Vụ kiện này khiến người tiêu dùng hoang mang, cũng như khả năng coi nhẹ luật Đề xuất 65 của California mỗi lần công chúng cần thông tin rõ ràng và chính xác về sức khỏe”.
Qua nhiều năm nghiên cứu, cà phê được chứng minh mang lại một số lợi ích cho sức khỏe, bao gồm việc giảm nguy cơ tử vong sớm. Cà phê có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đa xơ cứng, tiểu đường loại 2, bệnh Alzheimer và thậm chí là một số bệnh ung thư như ung thư tế bào hắc tố và ung thư tiền liệt tuyến. Tuy nhiên, một nghiên cứu từ cơ quan nghiên cứu ung thư thế giới, một bộ phận của tổ chức Y tế Thế giới đã phát hiện ra rằng đồ uống nóng có thể là chất gây ung thư cho con người gây ợ nóng; họ cũng chứng minh rằng cà phê không có mối tương quan nào với chất hóa học Acrylaimde.
Theo một đánh giá nghiên cứu khoa học năm 2014 của Tạp chí Dinh dưỡng và Ung thư về mối tương quan của các chất hóa học với các bệnh ung thư thì các nghiên cứu khoa học về con người trong mối nguy hại của chất hóa học acrylamide vẫn cần đến “các nghiên cứu mới”.
Mặc dù không hề được ghi chú trong bảng thành phần dinh dưỡng, ngoài cà phê, acrylamide còn có trong khoai tây và thực phẩm được nướng như bánh mì, bánh quy, ngũ cốc, dầu ô liu đên đóng hộp cũng như nước ép quả. Chất hóa học này có trong một số bao bì đóng gói thực phẩm và là thành phần của khói thuốc lá. Theo viện ung thư Quốc gia, con người tiếp xúc với “acrylamide từ khói thuốc nhiều hơn là từ thực phẩm”.
Năm 2002, cơ quan nghiên cứu ung thư thế giới phân loại acrylamide như một nhóm hóa chất gây ung thư 2A cho con người dựa trên các nghiên cứu trên động vật. Theo đánh giá nghiên cứu năm 2014, các nghiên cứu được thực hiện trên người chứng mình rằng “không có số liệu thống kê đáng chú ý nào về mối tương quan giữa lượng acrylamide hấp thụ và các loại ung thư khác nhau”.
Một vài nghiên cứu bổ sung đã phát hiện ra sự gia tăng nguy cơ ung thư thận, ung thư buồng trứng và ung thư nội mạc tử cung do chất có trong cà phê gây nên. Tuy nhiên, theo một đánh giá nghiên cứu năm 2014 thì “Việc đánh giá sự tiếp xúc với mối nguy là không đủ dẫn đến khả năng phân loại sai hay đánh giá thấp mối nguy hại này”.
Thậm chí là các nghiên cứu chứng minh mối liên quan giữa ung thư và acrylamide ở chuột với liều lượng cao hơn bình thường từ 1.000 đến 100.000 lần so với lượng acrylamide mà con người tiêu thụ.
Một nghiên cứu trước cho hay con người được cho là hấp thụ acrylamide với liều lượng khác nhau, chuyển hóa acrylamide cũng khác so với loài gặm nhấm.
Những báo cáo của Chương trình độc học Quốc gia Hoa Kì về chất gây ung thư cho rằng acrylamide “được dự đoán hợp lí là chất gây ung thư cho con người”.
Theo trang web của Cục quản lí Thực phẩm và Dược phẩm thì “Cục vẫn đang trong giai đoạn thu thập thông tin” về chất hóa học này, nhưng Cục vẫn đưa ra những lời khuyên cho người tiêu dùng để cắt giảm hàm lượng acrylamide trong chế độ ăn uống. Cục quản lí Thực phẩm và Dược phẩm cũng đưa ra hướng dẫn cho ngành công nghiệp với mục đích giúp các công ty có phương pháp để giảm hàm lượng acrylamide. Những đề xuất này không hề “ép buộc” phải thực hiện theo.
California bổ sung acrylamide vào danh sách các chất gây ung thư vào tháng 1 năm 1990, cũng như cũng kiện các công ty cà phê ra tòa về vấn đề này.
Năm 2008, Tổng trưởng tư pháp bang California xử lí vụ kiện với Heinz, Frito-Lay, Kettle Foods và Lance Inc khi các công ty này đồng ý giảm hàm lượng acrylamide có trong khoai tây chiên.
Năm 2007, các nhà hàng thức ăn nhanh ở Cali đã đưa ra những lời cảnh báo về chất gây ung thư acrylamide có trong khoai tây chiên, đồng thời cũng nộp tiền phạt vì đã không đưa ra bất kì lời cảnh báo nào trong những năm trước đó.
Metzger cho hay “Đất nước chúng tôi đã có một đại dịch ung thư, khoảng 1/3 bệnh ung thư liên quan đến chế độ ăn uống. Ngoài nguồn thực phẩm ra, chúng tôi có thể bị ung thư từ các nguồn khác, tuy nhiên chúng tôi có thể giảm thiểu khả năng gây ung thư”.
Yến Trần (Theo edition.cnn.com)
