Hãy tưởng tượng rằng bạn vừa mới hoàn thành một dự án nhưng người giám sát bạn lại bảo rằng bạn không làm đúng theo cách mà anh ta muốn, và anh ta đề nghị bạn làm lại dự án của mình.
Đối với một số người, điều này có thể gây nên một cuộc khủng hoảng, nhưng bạn đã tiến một bước tiến mới. Bạn quay trở lại bàn làm việc, suy ngẫm những gì đã được chỉ bảo và đánh giá lại những việc mà bạn sẽ đưa vào dự án. Thay vì ngồi buồn rầu thì bạn đã hãy tạo một cam kết để cải thiện chất lượng công việc của bạn.
Trong cuộc họp mà bạn trình bày dự án của mình, một người đồng nghiệp sẽ dừng đến bên bàn của bạn và nói rằng: “Bạn không thể giỏi mọi thứ. Nhiệm vụ này nằm ngoài chuyên môn của bạn. Bạn nên tập trung vào thế mạnh của mình và để người giỏi lĩnh vực này hơn bạn giải quyết loại nhiệm vụ này.”
Đồng nghiệp của bạn đang cố gắng khiến bạn thoải mái hơn nhưng cô ấy đã khiến bạn tự hỏi rằng: “Làm sao tôi có thể trở nên tốt hơn nếu tôi không bao giờ thử làm những điều mới? Tất cả các tài năng của chúng tôi được thừa nhận từ khi chúng tôi sinh ra?”
Có hai loại người trên thế giới này
Có những người tạo ra cuộc sống mà họ mong muốn, và có những người cảm thấy rằng cuộc sống đang chi phối họ. Những suy nghĩ tuy khác biệt rất nhỏ nhưng có thể có ảnh hưởng rất lớn đến cách thức mà bạn sống cuộc sống của bạn.
Những người làm việc để xây dựng cuộc sống mà họ muốn thì họ sẽ tạo ra nhiều sự lựa chọn để thúc đẩy bản thân về phía trước. Những người mà để cuộc sống chi phối và họ luôn mang tâm lý mình là nạn nhân, điều này sẽ làm cản trở họ tiến lên phía trước. Có được một tư duy đúng đắn là chìa khóa để thành công.
Suy nghĩ trở lại với kịch bản ban đầu, có hai cách để bạn nhìn nhận những phản hồi của sếp mình. Nếu bạn có một tư duy cầu tiến, thì bạn sẽ không nhận những ý kiến cá nhân. Bạn chỉ sử dụng nó để càng ngày càng trưởng thành, và bạn luôn nghi ngờ nhận những bình luận tiêu cực từ đồng nghiệp của bạn.
Mặt khác, những người đồng nghiệp mà luôn tin rằng những ai có khả năng hơn những người khác sẽ gặp khó khăn khi bị chỉ trích. Những người này sẽ dễ dàng chấp nhận thất bại và cảm thấy số phận nằm ngoài tầm kiểm soát của họ. Nếu họ nhận những phản hồi không tốt, họ rất dễ chịu thua cuộc.
Sự khác nhau giữa tư duy cầu tiến và tư duy cố định.
Những suy nghĩ cố định có thể gây bất lợi cho thành công của chúng ta
Một người có suy nghĩ cố định sẽ luôn né tránh những thách thức, bỏ cuộc trước những gì mà họ nên làm, họ nghĩ rằng nỗ lực cũng sẽ không mang lại giá trị và sẽ không nhận những phản hồi từ người khác.
Những người có suy nghĩ cố định có thể thành công, nhưng họ có xu hướng đạt đến giới hạn sớm hơn những người có suy nghĩ cầu tiến. Họ luôn không đạt tới khả năng thực sự của mình bởi vì họ không muốn đặt mình vào thế dễ bị đả kích. Họ sẽ nói và nghĩ những điều như: ”Tôi sẽ không bao giờ làm tốt việc đó” hoặc “Tôi không giỏi việc đó, vì vậy tôi sẽ đề nghị một người thay thế”, “Tôi không thể làm việc này, không có gì có thể khiến tôi tốt hơn”.
Khi một người có suy nghĩ cố định gặp phải khó khăn, họ sẽ xem xét mọi chuyện theo cá nhân. Họ gắn liền thành công với danh tiếng của mình nên rất khó để họ lắng nghe những ý kiến mang tính xây dựng. Trong suy nghĩ của họ, “Điều này có thể tốt hơn” cũng có nghĩa là “bạn không đủ giỏi”. Họ nhận thấy rằng nó vô nghĩa, và điều đó đã ngăn cản họ đến với thành công.
Một số thứ sinh ra là dành cho bạn, và một số thứ bạn phải chăm chỉ để có được.
Một trong những nguyên lý chính của thuyết Dweck là một số người cho rằng họ sinh ra đã có tài năng bẩm sinh, trong khi đó một số người lại cho rằng bạn phải phát triển các kỹ năng của mình.
Những người có tư duy cầu tiến thì luôn cảm thấy ngược lại. Họ biết rằng họ có khả năng học hỏi những điều mới. Khi bạn có tư duy cầu tiến, bạn không lo lắng nhiều về sự thất bại bởi vì bạn biết rằng mắc sai lầm là một phần của quá trình học hỏi. Bạn có thể được rèn luyện và đào tạo nhiều hơn.
Điều này không có nghĩa là những người có tư duy cầu tiến không cảm nhận được thất bại, nó chỉ có nghĩa là đối với họ thì thất bại không phải là cuối cùng.
Những trải nghiệm của bạn hình thành nên tư duy của bạn
Sự phát triển của tư duy cố định và tư duy cầu tiến bắt đầu khi bạn còn trẻ. Khi một giáo viên nói với một học sinh rằng: “Con đã làm tốt vì con rất thông minh”, đứa trẻ đó không thể làm chủ thành công của chúng. Không phải nhờ nỗ lực mà nhờ khả năng bẩm sinh đưa chúng tiến về phía trước. Điều này dẫn đến tư duy cố định.
Mặt khác, khi một giáo viên nói với một học sinh rằng: “Con đã làm rất tốt trong dự án bởi vì con đã cố gắng chăm chỉ”, nó lại đem lại một hiệu quả khác. Học sinh sẽ cho rằng thành công là do họ dành nỗ lực cho công việc của mình.
Những người có tư duy cố định có ảnh hưởng đến bạn như thế nào?
Bị bao vậy bỡi những suy nghĩ cố định có thể khiến bạn dễ bị sốc. Bạn có thể nhận thấy một hoặc hai dấu hiệu của một tư duy cố định trong những tương tác hằng ngày của bạn với người khác.
Khi ai đó tin rằng họ đơn giản chỉ là bản thân họ, họ không thích rủi ro. Họ tránh những thách thức bởi vì chi phí cho sự thất bại là quá cao.
Những người có suy nghĩ cố định có khuynh hướng hay ghen tị khi người khác tiến lên trong cuộc sống bởi vì họ cho rằng những người đó đã có nhiều thứ từ khi sinh ra.
Khi bạn bị mắc kẹt trong cuộc sống, điều cuối cùng mà bạn muốn là ai đó sẽ cố gắng thay đổi mọi thứ cho bạn. Đó chính là lý do tại sao những người có tư duy cố định thường hay lờ đi những lời khuyên.
Những người tư duy cố định sẽ không tin bạn có thể tiến lên bằng cách làm việc chăm chỉ nên họ có thể chế giễu những người thực sự mong muốn cải thiện.
Đừng bị mắc kẹt bởi những người có tư duy cố định
- Khi bạn tức giận với những người mang tư duy cố định, hãy bám sát thực tế và tránh đưa ra các ý kiến cá nhân.
Khi những người mang tư duy cố định hỏi ý kiến của bạn, hãy đảm bảo ý kiến của bạn sát với thực tế và giữ họ ở trạng thái trung lập. Tránh nói rằng, “Tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu…”, bạn đang khẳng định ý kiến của bạn và cá nhân hóa nó. Hãy xóa câu này khỏi câu trả lời của bạn. Việc kiểm soát cảm xúc của bạn cũng rất quan trọng. Họ có thể thất vọng khi bạn cố gắng đưa ra lời khuyên. Nói những gì cần nói và cho họ thời gian để suy nghĩ những gì bạn nói. Nếu họ cảm thấy bạn nói đúng, điều này có thể thay đổi cách họ suy nghĩ.
- Đừng cố gắng thay đổi người khác.
Bởi vì họ là có những suy nghĩ cố định, cố gắng thay đổi suy nghĩ của họ là điều không thể. Họ chỉ lắng nghe bản thân, vì vậy tốt hơn là hãy đưa ra những sự lựa chọn.
- Hãy tập trung với mục tiêu của mình.
Hãy làm những gì bạn cần làm và tránh bị ảnh hưởng tiêu cực bởi những suy nghĩ của họ. Họ có thể sẽ cố gắng thay đổi suy nghĩ của bạn vì họ luôn cho rằng thay đổi là điều không thể. Bạn có một tư duy phát triển, có nghĩa là bạn nhìn được những thứ theo những cách khác mà họ không thể thấy được. Hãy cứ giữ lấy mục tiêu của mình. Khi bạn bị bao vây bởi những người không tin vào sức mạnh của việc chăm chỉ thì nó sẽ làm giảm đi động lực của bạn rất nhiều.
- Xung quanh bạn là những người có tư duy cầu tiến.
Bất cứ khi nào có thể, bạn hãy thử tìm những người mà bạn có thể chia sẻ niềm tin của bạn vào sức mạnh của học tập và nỗ lực. Những người có tư duy cầu tiến sẽ luôn mở ra những chủ đề và chấp nhận các phê bình và mọi người sẽ cùng tiếp tục cải thiện với nhau.
Thảo Lê (Theo Lifehack.org)
