2017: năm mà cơn Bão cuồng phong Harvey quét qua, Anh rời Liên minh châu Âu, rồi thì đến tảng mỡ nặng tới 13 tấn trôi nổi làm tắc nghẽn cống thoát nước ở phía đông Luân Đôn. Giai đoạn cuối năm vừa qua có vẻ tệ chẳng kém gì so với năm 2016 – Một năm mất mát với sự ra đi của những người nổi tiếng – đúng là cùng khổ, nhưng nếu nhìn lại kỹ hơn thì sẽ thấy mọi thứ không đến nỗi quá tệ. Và đây là những lý do đáng để chúng ta lạc quan:
Trung Quốc đã cấm buôn bán ngà voi. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và cũng là thị trường ngà voi lớn nhất cho biết nước này sẽ chấm dứt việc buôn bán và chế biến ngà voi vì mục đích thương mại vào tháng 3 năm 2017, và lệnh cấm đã bắt đầu có hiệu lực từ ngày cuối cùng của năm. Hành động này được ngợi ca như một bước tiến lớn trong việc bảo tồn động vật hoang dã.
Tuổi thọ của con người đang ở mức cao nhất từ trước tới nay. Nhờ có y học tái tạo, kỹ thuật thay thế nội tạng, liệu pháp gen và những thành tựu đột phá khác làm thay đổi cuộc sống mà con người đang sống thọ hơn bao giờ hết. Nếu chúng ta thực hiện những điều chỉnh cần thiết trong việc chăm sóc người cao tuổi thì chỉ vài thập kỷ tới con người sẽ được hưởng những phúc lợi chưa từng có khi bước vào tuổi già.
Ngày càng nhiều người gia nhập tầng lớp trung lưu trên toàn cầu. Sẽ có trung bình 160 triệu người được xếp vào tầng lớp trung lưu mỗi năm trong 5 năm tới. Điều đó quả thực là tuyệt vời. Trên thực tế, tầng lớp trung lưu sẽ sớm chiếm phần đông dân số thế giới, và chiếm một phần ba nền kinh tế toàn cầu, cùng với đó tình trạng đói nghèo sẽ được giảm thiểu hơn bao giờ hết.
Số lượng nữ CEO công nghệ nhiều nhất từ trước tới nay. Đây là thời điểm mà phụ nữ giữ vị trí điều hành nhiều nhất trong lịch sử, theo chỉ số Bloomberg Pay Index 2016 – trong đó các công ty công nghệ khổng lồ như IBM, Xerox và Yahoo hiện đang do phụ nữ điều hành. Dù vậy, bức tranh toàn cảnh cũng không hoàn toàn sáng sủa: chỉ có 27 nữ CEO điều hành trong số 500 công ty thành phần của S&P 500 – dù ở mức cao kỷ lục thì thành tựu này vẫn còn rất khiêm tốn.
Phụ nữ Ả Rập Xê Út cuối cùng cũng được lái xe. Bắt đầu từ năm 2018, những người phụ nữ lái ô tô lần đầu tiên sẽ xuất hiện nhờ chính phủ Ả Rập Xê Út gỡ bỏ lệnh cấm lái xe đối với phụ nữ. Không chỉ có vậy, phụ nữ sẽ được phép tham dự các sự kiện thể thao (với sự đi kèm của người thân trong gia đình), đồng thời nữ sinh giờ đây có thể tham gia các lớp học giáo dục thể chất và chơi thể thao ở trường. Tuy nhiên không phải mọi tin tức về quốc gia vùng Vịnh này đều lạc quan: mặc dù hệ thống giám hộ lâu đời do nam giới thực hiện năm nay đã bớt bận rộn nhưng họ sẽ vẫn còn hoạt động trên diện rộng trong tương lai gần.
Lĩnh vực y tế đạt thành tựu lớn. Tin vui lớn về sức khoẻ trong năm 2017 là việc điều chế thành công vắc xin phòng sốt rét. Với 212 triệu ca nhiễm bệnh vào năm 2015 theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới thì vắc xin này sẽ đem lại sự thay đổi lớn. Ngoài ra, số ca bại liệt trong năm 2017 cũng ở mức thấp nhất. Cùng lúc, các nhà khoa học nghiên cứu về bệnh Huntington đã tạo nên bước đột phá mang tính bước ngoặt khi tạo ra một loại thuốc thử nghiệm có khả năng làm giảm các protein độc hại trong não. Nhưng điều tuyệt vời nhất là tuyên bố của tập đoàn Johnson & Johnson về các thử nghiệm vắc xin HIV ban đầu có khả năng thành công. Tuy vẫn đang trong giai đoạn phát triển nhưng một loại thuốc có khả năng bảo vệ con người khỏi virus HIV sẽ cứu sống hàng triệu người mỗi năm.
Nhóm khủng bố Boko Haram trả tự do cho các nữ sinh bị bắt cóc. Sau 3 năm bị nhóm chiến binh này bắt cóc, 82 trong số 276 nữ sinh Nigeria đã được trả tự do. Đổi lại, chính phủ Nigeria phải phóng thích 5 kẻ cầm đầu của nhóm khủng bố Boko Haram. Một số nữ sinh được trả tự do đã tiếp tục đi học vào mùa thu này, trong đó thậm chí có 2 em được tới thăm Nhà Trắng. Tiếc là vẫn còn gần 200 em hiện vẫn đang bị bắt giữ.
Australia bỏ phiếu ủng hộ hôn nhân đồng giới – và không chỉ có Australia. Tại quốc gia này, hôn nhân đồng giới được hợp pháp hoá sau khi toà án tối cao nhận thấy việc phủ nhận giấy đăng ký kết hôn vì vấn đề giới tính là hành vi phân biệt đối xử. Đức đã bỏ phiếu ủng hộ việc hợp pháp hoá hôn nhân đồng giới vào tháng 6, trong khi kết quả bỏ phiếu của quốc hội Malta là 67 phiếu thuận và 1 phiếu chống. Sau nhiều năm tranh luận diễn ra tại quốc hội và giới truyền thông, Australia trở thành quốc gia thứ 24 trên thế giới công nhận hôn nhân đồng giới và những đám cưới đồng giới đầu tiên đã được tổ chức vào tháng 12.
Thêm nhiều nước tham gia cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Trung Quốc tuyên bố chi 361 tỷ đô la cho năng lượng sạch từ nay đến năm 2020 và bước đầu hướng tới việc cấm xe hơi chạy bằng xăng, đồng thời thắt chặt các tiêu chuẩn về khí thải. Đây là tin vui cho tất cả mọi người bởi Trung Quốc vẫn đang là nước phát thải khí nhà kính nhiều nhất thế giới. Trong khi đó Ấn Độ, Anh và Pháp đã tiết lộ kế hoạch sẽ cấm xe hơi chạy bằng xăng trong tương lai gần. Ireland còn tiến những bước xa hơn với tuyên bố chấm dứt đầu tư vào nhiên liệu hoá thạch, và đưa ra khoản hỗ trợ 1 tỷ đô la cho các tổ chức chuyển sang dùng năng lượng tái tạo. Thế nhưng tuyệt vời hơn cả là tấm gương Costa Rica, nước này đã hoàn toàn sử dụng năng lượng tái tạo trong suốt năm 2017.
Phong trào #MeToo bắt đầu đạt được thành quả. Kể từ khi các cáo buộc về hành vi lạm dụng tình dục của nhà sản xuất phim Harvey Weinstein được công khai, hàng nghìn phụ nữ đã bước ra trước truyền thông xã hội để nói về những ký ức bị tấn công và lạm dụng tình dục mà họ phải trải qua. Các cuộc diễu hành biểu tình diễn ra trên khắp thế giới và dường như cuối cùng phong trào cũng đạt được tiến triển. Tạp chí Time tuyên bố những “Người phá vỡ im lặng” – trong đó có các diễn viên Rose McGowan, Terry Crews và Ashley Judd, những người dám lên tiếng về lạm dụng tình dục – nằm trong danh sách Nhân vật của năm 2017.
Vậy đấy, có lẽ 2017 không phải một năm quá tệ. Nếu vào năm 2018 này nhiệt độ toàn cầu tăng nhanh, kinh tế thế giới có chao đảo hay thậm chí nếu tảng mỡ khổng lồ ở Luân Đôn có tuyên bố ra tranh cử, thì hãy nhớ điều này: ngay phía sau, ở một nơi nào đó, vẫn có những con người đang dũng cảm phấn đấu tiến lên phía trước.
Trịnh Ngọc Hoa (Theo weforum.org)
.jpg){kind=link}
