Trong cuộc sống đôi khi chúng ta sẽ cảm thấy bị đối xử tệ bởi một ai đó. Bao gồm bị ngó lơ, bị quát mắng hoặc bị một người mình quan tâm đe dọa, hay bị người ta thờ ơ khi mình cần giúp đỡ. Rơi phải vào những trường hợp như vậy, chúng ta thường cảm thấy chán nản và tiêu cực. Không ít thì nhiều, chắc hẳn ai cũng đã trải qua những điều tương tự kể trên.
Gặp những vấn đề nêu trên không phải là chuyện nhỏ, mà nó còn phản ánh một vấn đề sâu xa hơn.
Không phải loại bạo hành nào cũng có thể nhìn thấy được, và vì thế một số người cố biện hộ cho cách họ bị đối xử. Nhưng đừng quên rằng mặc dù bạo hành vô hình không để lại tổn thương trên da thịt, nó vẫn gây ra tổn thương mà mắt thường không thể nhìn thấy đối với người bị bạo hành. Ta gọi đó là “Bạo hành lạnh”.
Vòng tròn bạo hành
Kẻ bạo hành sẽ không thể hiện xu hướng của mình tới khi họ tin rằng nạn nhân của mình sẽ không bỏ đi. Nhưng thật đáng buồn đây chính là nguyên do bạo hành lạnh rất phổ biến trong gia đình, hôn nhân hay các mối quan hệ. Cảm giác được phụ thuộc giúp kẻ ngược đãi cảm thấy tự tin cũng như tàn độc hơn.
Các bước đi của kẻ bạo hành
Bước một: Chiếm lấy tình cảm của nạn nhân
Để giành được trái tim của nạn nhân, kẻ bạo hành sẽ làm mọi cách để tạo cảm giác chỉ có mình mới là người tốt. Kẻ bạo hành sẽ làm mọi cách để biến gia đình của nạn nhân trông như kẻ thù, chỉ trích họ đồng thời giá trị bản thân mình lên hoặc dàn cảnh để nạn nhân quay lưng lại với chính những người yêu thương mình.
Bước hai: Kiểm tra giới hạn của nạn nhân
Kẻ bạo hành sẽ khiến nạn nhân của mình xấu hổ bằng cách thường xuyên bỏ mặc, chỉ trích hay dọa nạt, hoặc nói cho nạn nhân biết rằng họ thật may mắn khi có được anh ấy/cô ta. Điều này khiến nạn nhân phụ thuộc nhiều hơn vào kẻ bạo hành, đồng thời gia tăng niềm tin của nạn nhân rằng họ không thể dựa vào ai khác ngoài kẻ bạo hành này.
Mỗi lần nạn nhân chấp nhận giới hạn của mình bị phá vỡ là mỗi lần kẻ bạo hành bước đi một bước xa hơn. Kẻ bạo hành biết rõ cách trói buộc nạn nhân và không để họ dễ dàng chạy thoát. Vòng luẩn quẩn của căng thẳng, tấn công, rồi xin lỗi và giai đoạn trăng mật với những cử chỉ yêu thương được lặp đi lặp lại. Trong đó, giai đoạn trăng mặt là thời gian để nạn nhân quên đi nỗi đau trong khi kẻ bạo hành chuẩn bị một cuộc tấn công khác vào giới hạn của nạn nhân.
Lòng tốt giả tạo
Một khi người bị bạo hành chấp nhận cái tử tế giả tạo của kẻ bạo hành, họ sẽ bắt đầu hợp lý hóa hành động của kẻ bạo hành bằng cách cho rằng đó là cách mà kẻ bạo hành chế ngự cơn giận, hoặc họ nên chấp nhận tính cách của đối phương như vậy, hay họ phải thay đổi bản thân mình hoặc hy vọng ngày nào đó kẻ bạo hành kia cũng sẽ thay đổi.
Khi nạn nhân chấp nhận hành vi của kẻ bạo hành, vòng tròn bạo hành tiếp tục quay và phá vỡ sâu hơn vào giới hạn của họ. Vì lý do này, bạo hành sẽ không diễn ra cho tới khi kẻ bảo hành cảm thấy đủ tự tin để kiểm soát tình hình. Ý thức sai lầm về sự phụ thuộc khiến cá nhân bị ngược đãi tiếp tục lún sâu vào mối quan hệ mà không biết chuyện gì đang diễn ra. Điều này chỉ khuyến khích kẻ bạo hành tiếp tục bạo hành và trở nên kiểm soát hơn.
Sau một thời gian ở cùng kẻ bạo hành, lòng tự trọng và sự tự tin của nạn nhân sẽ giảm xuống ở mức thấp. Họ cảm thấy họ không thể tìm một ai quan tâm đến họ ngoài kẻ bạo hành. Nỗi sợ bị bỏ rơi khiến họ bấu víu vào mối quan hệ đó.
Vết thương vô hình
Trong khi mọi người đều bắt đầu tin rằng mối quan hệ kia đang hồi tiến triển thì thực sự nó sẽ chỉ gây ra đau đớn và hỗn độn mà thôi. Mối quan hệ như thế mãi mãi mất cân bằng. Một người chấp nhận mọi hành vi tiêu cực của người kia, trong khi kẻ bạo hành đảm bảo nạn nhân cảm thấy mình đang hành xử đúng. Và kết quả là, người bị bạo hành sẽ bị tổn thương: một vết thương vô hình.
Vết thương trên da thịt rất dễ được chữa lành vì mọi người đều nhìn thấy nó. Nhưng khi tổn thương là vô hình, mọi người sẽ không biết được mức độ tổn thương nghiêm trọng đến đâu, và rồi vết thương vô hình đó vẫn sẽ rỉ máu mà không được chữa lành.
Vết thương vô hình có thể kéo dài và hủy hoại cuộc sống của nạn nhân. Nạn nhân dần dần trở nên tự ti và không cảm thấy vui vẻ trong mối quan hệ đó nữa.
Phá bỏ vòng tròn bạo hành
Nếu bạn không biết có phải chính mình, hay người nào đó bạn biết có phải là nạn nhân của bạo hành lạnh hay không, hãy kiểm tra những dấu hiệu sau của kẻ bạo hành:
- Không thỏa hiệp, luôn muốn theo ý mình
- Tức giận bộc phát
- Chỉ trích bạn hoặc người thân cận của bạn
- Thích chiếm hữu
- Đe dọa bạn bằng nhiều hình thức
Bất kỳ ai có một trong những biểu hiện trên đây đều có thể là một kẻ bạo hành lạnh. Dưới đây là các bước để chấm dứt vòng tròn bạo hành:
Tránh xa các hành động gây thương tổn
Kẻ bạo hành muốn được nạn nhân chú ý, do đó việc tránh xa hay không phản ứng lại thái độ của kẻ bạo hành sẽ khiến họ không thể kiểm soát nạn nhân.
Thậm chí nếu kẻ bạo hành khủng bố bạn bằng tin nhắn hay liên tục gọi điện thoại thì đừng hồi âm hay bắt máy bởi vì đó là cách để giúp bạn tránh khỏi bị tổn thương.
Cắt đứt mọi liên lạc với kẻ bạo hành
Chấm dứt mối quan hệ với những người này không những không thể hiện sự yếu đuối mà còn thể hiện sự dũng cảm của bạn khi dám đứng lên vì bản thân mình.
Kết thúc một mối quan hệ quả thực không dễ dàng, nên nhiều người vẫn chọn ở lại để rồi đau khổ và thiếu thốn, nhưng biết cách kết thúc lại là điều cần thiết lúc này.
Đừng chiến đấu một mình
Tìm một đồng minh có thể giúp đỡ bạn. Mở lòng và chia sẻ cảm xúc của mình với một ai đó gần gũi, một người bạn lâu năm hay người thân chẳng hạn. Nếu người mà bạn chạy đến lại chính là người mà bạn từng quay lưng vì kẻ bạo hành trên kia thì cũng không sao, họ sẽ hiểu và tha thứ cho bạn một khi họ hiểu bạn đã phải trải qua những gì.
Kiếm ai đó có thể đứng trên quan điểm của bạn để giúp bạn sắp xếp lại suy nghĩ và xây dựng lại ranh giới của mình để bạn biết cách đối mặt với vấn đề.
Không khoan dung với bạo hành
Không nên tốn thời gian và sức lực cho người nào chỉ muốn nâng họ lên và hạ người khác xuống. Nếu bạn nhận ra mình hay ai đó trong bài viết này thì hãy tìm sự trợ giúp ngay. Mặc dù bạn sẽ rất khó nhận ra được mình đang bị bạo hành nếu đã là nạn nhân trong một khoảng thời gian dài, nhưng hy vọng và hạnh phúc dành cho bạn vẫn còn đó.
Cuối cùng, dù bạn nghe được gì hay nghĩ về mình hay người thân xung quanh bạn như thế nào đi nữa, thì bạo hành lạnh hay bất kì loại bạo hành nào khác đều không thể được tha thứ.
Đỗ Duy (Theo Lifehack.org)
