Bằng chứng cho giai đoạn mới của sự đột phá này có mặt ở xung quanh chúng ta. Như chúng ta đã thấy, các công ty taxi, và những người làm luật, đã nhận ra rằng Uber đang trên đường tiến đến sự thống trị toàn cầu của ngành giao thông vận tải địa phương. Đã từng bị chế nhạo bởi ngành khách sạn, Airbnb đã nhanh chóng mở rộng để trở thành một nhà cung cấp dịch vụ lưu trú toàn cầu, với nhiều lượt đặt phòng hơn mỗi tối so với những chuỗi khách sạn lớn nhất toàn cầu. Upwork đang dần phát triển từ một thị trường cung cấp nhân lực để trở thành một cơ sở hạ tầng cho phép toàn bộ các tổ chức được xây dựng trên dữ liệu đám mây, kết nối những người làm việc tự do từ xa mà không cần đến không gian làm việc và những chi phí liên quan. Amazon tiếp tục mở rộng sức ảnh hưởng của nó trong lĩnh vực xuất bản sách truyền thống trong khi đó cũng bắt đầu xâm nhập vào hàng loạt cơ sở bán lẻ khác. Và trong khi, những ông trùm khổng lồ như Nokia và Blackberry đi theo hướng mô hình kinh doanh truyền thống đã mất đi 90% giá trị thị trường trong thập niên qua, thì Apple và Google là những kẻ khổng lồ đi theo hướng nền tảng kết nối đã thống trị thị trường chứng khoán.
Chuyện quái gì đang diễn ra vậy, tại sao mô hình nền tảng kết nối lại có một sức mạnh ghê gớm như vậy? Chúng ta cùng nhau thảo luận về chủ đề này.
Trong thế giới của nền tảng kết nối, Internet không chỉ đơn thuần hoạt động như một kênh phân phối truyền thống (một đường ống). Nó cũng hoạt động như một cơ sở hạ tầng cho sự sáng tạo và là một cơ chế kết nối. Nền tảng kết nối đang tận dụng khả năng mới này để tạo ra những mô hình kinh doanh hoàn toàn mới. Thêm vào đó, thế giới thực và thế giới kĩ thuật số đang hội tụ một cách nhanh chóng, và cho phép Internet kết nối và phối hợp những đối tượng trong thế giới thực, chẳng hạn như thông qua những ứng dụng trên điện thoại thông minh bạn có thể kiểm soát những thiết bị gia dụng từ xa. Đồng thời, những ranh giới tổ chức đang được xác định lại khi những công ty sử dụng nền tảng kết nối đã tận dụng được hệ sinh thái bên ngoài để tạo ra giá trị theo những cách thức mới.
Trong giai đoạn của sự đột phá mới này, nền tảng kết nối mang lại hai lợi ích kinh tế nổi bật so với mô hình trước đây.
Một trong số những ưu điểm đó là nền kinh tế biên vượt trội của việc sản xuất và phân phối. Như chúng ta đã nhắc đến trước đó, khi những chuỗi khách sạn như Hilton và Sheraton muốn mở rộng, họ sẽ phải xây dựng những căn phòng mới và thuê hàng nghìn nhân viên. Trái lại, Airbnb mở rộng với chi phí biên gần như bằng không, vì việc cung cấp thêm danh sách các phòng khách sạn trên Internet chỉ cần bỏ ra một chi phí rất thấp.
Khả năng của một nền tảng kết nối để mở rộng nhanh chóng được củng cố thêm bởi những hiệu ứng mạng. Khi những hiệu ứng này được thúc đẩy, sự gia tăng trong sản xuất sẽ dẫn đến việc tiêu thụ nhiều hơn và ngược lại. Nhiều người làm việc tự do tham gia vào Upwork sẽ làm cho nó trở nên hấp dẫn hơn đối với những công ty đang cần tuyển dụng, và vì thế nó sẽ thu hút nhiều người làm việc tự do đến đây hơn; một cộng đồng đông đảo những người bán hàng trên Etsy sẽ thu hút nhiều khách hàng hơn, và cũng chính họ sẽ thu hút ngược lại và làm cho số lượng người bán trên Etsy gia tăng nhiều hơn. Một vòng lặp phản hồi tích cực sẽ vận động giúp cho sự phát triển của mô hình nền tảng kết nối với chi phí tối thiểu.
Nhờ vào những hiệu ứng mạng, nền tảng kết nối có thể xây dựng một hệ sinh thái điện tử mở bao gồm hàng trăm, hàng ngàn hoặc hàng triệu những người tham gia từ xa. Những hệ sinh thái như vậy có thể lớn hơn hầu hết các tổ chức sử dụng mô hình kinh doanh truyền thống và có thể tiếp cận đến nhiều nguồn lực hơn một công ty truyền thống thống thể có. Do đó, giá trị được tạo ra trong một hệ sinh thái như vậy có thể lớn hơn rất nhiều so với giá trị được tạo ra bởi một công ty truyền thống. Vì vậy, những công ty tiếp tục cạnh tranh trên cơ sở các nguồn lực nó sở hữu nội bộ đang nhận thấy càng ngày càng có nhiều khó khăn hơn khi cạnh tranh với những doanh nghiệp theo hướng nền tảng kết nối.
Platform Revolution – Cuộc cách mạng nền tảng kết nối, bài nói chuyện của Sangeet Paul Choudary, tác giả quyển sách, tại Social Business Forum, 2016
Những bài viết về chủ đề PLATFORM:
Uber, nền kinh tế chia sẻ và những điều quan trọng bạn cần biết
6 lý do khiến cho nền tảng kết nối (platform) thất bại
Vì sao Uber thành công vang dội và truyền cảm hứng cho các công ty khác đi theo
NỀN TẢNG KẾT NỐI ĐANG NUỐT CHỬNG LẤY MÔ HÌNH KINH DOANH TRUYỀN THỐNG NHƯ THẾ NÀO?
Sách hay nên đọc: Cuộc cách mạng nền tảng – Platform Revolution
