Megan Phelps-Roper lớn lên ở Nhà thờ Thánh Westboro và phải cầm những biểu ngữ như “Bọn đồng tính đáng chết” khi cô lên 5.
Cô rời đi 20 năm sau đó bởi những người lạ trên Twitter đã thay đổi suy nghĩ của cô.
“Ban đầu, những người tôi gặp trên Twitter chẳng mấy thân thiện gì,” cô nói. Nhưng dần dần điều đó thay đổi. Họ bắt đầu hỏi về đức tin của cô, và cô hỏi về đức tin của họ. Cuộc tranh luận của họ gieo rắc trong cô sự hoài nghi, và dần dần cả thế giới quan của cô thay đổi, cuối cùng thúc đẩy cô rời khỏi nhà thờ và bỏ lại những đức tin ấy đằng sau lưng.
Trong bài TED Talk của Megan, cô cố gắng thuyết phục tất cả chúng ta nói chuyện và lắng nghe với những người bất đồng quan điểm với mình. Đây là nguyên văn những mẹo cô đưa ra để giao tiếp hiệu quả:
- Đừng cho rằng mọi người có ý xấu.
Việc cứ mặc định là ai cũng có mục đích xấu gần như ngay lập tức làm ta mất đi sự thấu hiểu lẫn nhau về việc tại sao họ tin và tuân theo đức tin của mình. Ta quên rằng họ cũng là con người, thông qua trải nghiệm mới định hình suy nghĩ, ta bắt đầu nổi nóng, và cuộc trò chuyện sẽ rất khó để trở lại như cũ.
Nhưng khi ta thể hiện ý kiến tích cực hoặc trung lập, đầu óc ta sẽ thoải mái hơn và tư duy chặt chẽ hơn khi nói chuyện.
- Hãy đặt câu hỏi.
Khi ta kết thân với những người có tư tưởng khác mình, đặt câu hỏi sẽ giúp ta gắn kết sự khác biệt giữa các quan điểm. Điều đó rất quan trọng, vì chúng ta không thể nào thuyết phục hiệu quả đối phương nếu như chúng ta không hiểu đối phương thế nào và cho họ cơ hội chỉ ra những sai sót về phía mình.
Nhưng đặt câu hỏi còn nhằm một mục đích khác; nó thể hiện rằng họ đang được lắng nghe. Khi những người bạn của tôi trên Twitter thôi cáo buộc và bắt đầu đặt câu hỏi, tôi gần như tự động bắt chước theo họ. Những câu hỏi của họ không chỉ cho tôi cơ hội được bày tỏ quan điểm, mà còn được hỏi lại họ và chân thành đón nhận câu trả lời của họ. Điều đó cơ bản thay đổi tính chất cuộc trò chuyện của chúng tôi.
- Hãy giữ bình tĩnh.
Việc này cần sự luyện tập và phải kiên nhẫn, nhưng nó có sức ảnh hưởng mạnh mẽ. Khi tôi và chồng tôi mới quen qua Twitter, các cuộc thảo luận của chúng tôi thường nặng nề và gay gắt, nhưng chúng tôi luôn tìm cách tránh đi quá xa. Anh ấy sẽ tìm cách thay đổi chủ đề. Anh ấy sẽ kể chuyện cười hoặc đề xuất một quyển sách hay hoặc nhận lỗi về mình trong cuộc tranh luận. Chúng tôi biết rằng cuộc thảo luận chưa kết thúc, chỉ tạm dừng để bản thân ổn định lại mà thôi.
Mọi người thường than phiền rằng giao tiếp qua mạng khiến chúng ta ít văn minh hơn, nhưng đây cũng là một mặt lợi mà những cuộc đối thoại trực tiếp không có. Chúng ta có một rào cản giữa không gian và thời gian ngăn cách chúng ta với những người bất đồng quan điểm với chúng ta. Chúng ta có thể tận dụng rào cản đó. Thay vì cãi nhau, chúng ta có thể ngừng lại, hít thở sâu, thay đổi chủ đề hay không nói nữa, và bắt đầu lại khi chúng ta sẵn sàng.
- Hãy tạo ra cuộc tranh luận.
Điều này có vẻ quá rõ ràng, nhưng những niềm tin mạnh mẽ đôi khi lại có mặt trái rằng chúng ta đánh giá quá cao vai trò cá nhân của mình; và vì nó quá hiển nhiên và rõ ràng rồi, chúng ta chẳng còn gì để bàn cãi nữa; rằng nếu họ không hiểu, thì đó là chuyện của họ, mình không có nhiệm vụ dạy họ điều đó. Nhưng nếu nó đơn giản như thế, thì chúng ta đã nhìn nhận mọi việc như nhau rồi.
Nếu như không có cuộc tranh luận với những người bạn tốt bụng trên Twitter, thì có lẽ tôi sẽ khó có thể thay đổi cách nhìn nhận của mình về thế giới. Tất cả chúng ta đều là kết quả của quá trình giáo dục, và chúng ta chỉ tin vào những gì mình trải nghiệm. Chúng ta không thể mong người khác tự dưng thay đổi suy nghĩ của mình. Nếu chúng ta muốn có sự thay đổi, chúng ta phải chứng minh được tại sao cần phải thay đổi.
Nhã Văn (Theo ideas.ted.com)
